|
|
| (19 dazwischenliegende Versionen desselben Benutzers werden nicht angezeigt) |
| Zeile 1: |
Zeile 1: |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_1_KK.jpg|200px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Κ.Κ. © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_2_KK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Κ.Κ. © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]{{#newBox:}} |
| − | Το εκλεκτικιστικό μέγαρο στη διασταύρωση της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με την οδό Ηροδότου, οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, από τον αρχιτέκτονα Ernst Ziller, τα σχέδια του οποίου φέρουν τη χρονολογία 1895.
| + | {{#Audio:http://lbs.goethe.de/mediawiki/images/b/b9/GRIECHENLAND_ARCHITEKTUR_EL_64_POI_16.mp3|Μέγαρο Σταθάτου (2:43)|[[Datei:GRIECHENLAND_COVER_STATHATOU_2_KK.jpg]]||Μέγαρο Σταθάτου}}{{#newBox:articlebox}} |
| | | | |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_2_KK.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Κ.Κ. © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | Η μεγαλοαστική οικία και έδρα των επιχειρήσεων του ιθακήσιου εφοπλιστή Όθωνα Σταθάτου (1843-1925), άρχισε να χτίζεται το 1895, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=el Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller)], και σήμερα στεγάζει τμήμα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. |
| | | | |
| − | Ο Ernst Ziller (Ερνέστος Τσίλλερ, 1837-1923) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.[*] Εκκινώντας από το νεοκλασικό πρότυπο, όπως αυτό εγκλιματίστηκε στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, το συνδύασε ευρηματικά με στοιχεία της Ιταλικής νέο-αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης, με το Γερμανικό μπαρόκ, με νέο-βυζαντινές, νέο-γοτθικές και νέο-ρωμανικές επιρροές, ακόμη και με πινελιές Art Nouveau, στο πνεύμα ενός ιδιαίτερου εκλεκτικισμού, που έδωσε την σφραγίδα του στην ελληνική πρωτεύουσα και επέδρασε ευρύτερα δημιουργώντας «σχολή», με αποτέλεσμα αυτό που χαρακτηρίζουμε ως η «Αθήνα του Ziller».
| + | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] |
| | | | |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_3_LK.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | Μετά από έντονη δραστηριότητα εμπορίου άνθρακα στον Δούναβη και στη Μαύρη Θάλασσα, όπου είχε προσφέρει εργασία σε εκατοντάδες συμπατριώτες του από την Ιθάκη, ο Όθων Σταθάτος επέστρεψε για λόγους υγείας στην Ελλάδα. Συνέχισε, όμως, να διευθύνει την επιχείρησή του, καθώς και να ενισχύει το ευεργετικό του έργο, από το Μέγαρο που σχεδίασε για λογαριασμό του ο [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=el Τσίλερ]. |
| | | | |
| − | Το συγκεκριμένο κτίριο ανεγέρθηκε για λογαριασμό του καταγόμενου από την Ιθάκη επιχειρηματία και εφοπλιστή Όθωνα Σταθάτου (1843-1925), που είχε δραστηριοποιηθεί στη ναυσιπλοΐα του Δούναβη και της Μαύρης Θάλασσας. | + | Το κτίριο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82?uselang=el εκλεκτικισμού], όπου οι δωρικοί και κορινθιακοί κίονες αναμιγνύονται με αναγεννησιακά στοιχεία και οι [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%BA%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82?uselang=el νεοκλασικές] αετωματικές επιστέψεις συνυπάρχουν με τα τοξωτά ανοίγματα. |
| | | | |
| − | Πρόκειται για μια μεγαλοαστική οικία που αναπτύσσεται σε δύο πτέρυγες, επί μιας αρκετά ιδιόμορφης κάτοψης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ευρηματικά το προβληματικό σχήμα του οικοπέδου. Από πλευράς τεχνοτροπίας, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα εκλεκτικισμού, όπου οι δωρικοί και κορινθιακοί κίονες αναμιγνύονται με αναγεννησιακά στοιχεία, οι νεοκλασικές αετωματικές επιστέψεις συνυπάρχουν με τα τοξωτά ανοίγματα, και το σύνολο συμπληρώνεται με αγάλματα και πλήθος άλλων περίτεχνων διακοσμητικών λεπτομερειών.
| + | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_1_KK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Κ.Κ. © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] |
| | | | |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_4.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | Ένδειξη της ευρηματικότητας του [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=el Τσίλερ], η διώροφη οικία αναπτύσσεται σε δύο πτέρυγες, με υπόγειο και σοφίτα, επί ενός ασύμμετρου οικοπέδου. Στο ισόγειο στεγάζονταν τα γραφεία του εμπόρου, η κουζίνα και οι βοηθητικοί χώροι, ενώ τα υπνοδωμάτια βρίσκονταν στον όροφο. |
| | | | |
| − | Το 1930, το μέγαρο υπέστη εκτεταμένες επισκευές και εσωτερική ανακαίνιση και τότε προστέθηκαν οι γύψινες διακοσμήσεις στους εσωτερικούς χώρους. Μεταπολεμικά λειτούργησε ως πρεσβεία διαφόρων κρατών και το 1981 περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, με την πρόθεση να χρησιμοποιηθεί ως ξενώνας υψηλών προσώπων. Σε εφαρμογή αυτής της απόφασης, πραγματοποιήθηκε το 1985-1986 η αποκατάσταση του κτιρίου, σε συνδυασμό με την στατική και αντισεισμική του ενίσχυση και τις απαραίτητες μετατροπές στην εσωτερική του διαρρύθμιση (βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Παύλου Καλλιγά). Τελικώς, όμως, κυρίως για λόγους ασφαλείας και ανεπάρκειας των χώρων, δεν χρησιμοποιήθηκε σύμφωνα με τις αρχικές προθέσεις και από το 1991 στεγάζει τμήμα της συλλογής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
| + | Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η κεντρική κλιμακωτή είσοδος, η οποία τονίζεται από ένα καμπύλο πρόπυλο και μια μεγάλη βεράντα. Ξεχωρίζει δε, για την αναγεννησιακή της διακόσμηση, όπως οι γιρλάντες από φρούτα και άνθη, η κεφαλή του θεού του εμπορίου Ερμή και τα κιγκλιδώματα με κύκνους και δελφίνια. |
| | | | |
| − | {{#newBox:}}
| + | [[Datei:GRIECHENLAND_STATHATOU_4.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Σταθάτου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] |
| − | ==Ernst Ziller==
| |
| − | Ο Ernst Ziller (1837-1923) γεννήθηκε στο Serkowitz (σημερινό Radebeul) της Σαξονίας, γόνος μιας οικογένειας με παράδοση στην αρχιτεκτονική και την εργολαβία οικοδομών. Μετά τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης (Akademie der Bildenden Künste zu Dresden), πήγε στη Βιέννη, όπου εργάστηκε στο γραφείο του διάσημου ήδη τότε Δανού νεοκλασικιστή αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τον οποίο συνόδευσε για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1861, προκειμένου να επιβλέψει την οικοδομή της Ακαδημίας Αθηνών, μελετώντας παράλληλα τα μνημεία της αρχαιοελληνικής και βυζαντινής τέχνης. Μετά από μια διακοπή (1864-1868), κατά τη διάρκεια της οποίας σπούδασε εκ του σύνεγγυς την Ιταλική αρχιτεκτονική, ο Ziller επέστρεψε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να επιβλέπει την εκτέλεση σχεδίων του Hansen, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 1870 ξεκίνησε και τις δικές του εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν για τα επόμενα 50 χρόνια. Υπολογίζεται ότι ο Ziller σχεδίασε εκατοντάδες κτίρια, κυρίως στην Αθήνα (αλλά και αλλού), τα περισσότερα από τα οποία δεν υπάρχουν πλέον, θύματα της άναρχης οικοδομικής ανάπτυξης του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα. Διατηρούνται όμως αρκετά, τα οποία (σε συνδυασμό και με το διασωζόμενο αρχείο των σχεδίων του) αποτυπώνουν επαρκώς την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών του προσανατολισμών. Προκειμένου να τιμηθεί η συμβολή του Ziller στην αρχιτεκτονική εξέλιξη της Αθήνας, το όνομά του δόθηκε σε μια πάροδο της οδού Καυταντζόγλου (Πατήσια).
| |
| | | | |
| − | {{#newBox:}} | + | Η οικογένεια Σταθάτου κατοίκησε στο Μέγαρο ως το 1938. Την τελευταία δεκαετία της διαμονής τους σε αυτό, το κτίριο υπέστη εκτεταμένες επισκευές και εσωτερική ανακαίνιση και τότε προστέθηκαν οι γύψινες διακοσμήσεις στους εσωτερικούς χώρους. |
| | + | |
| | + | Μεταπολεμικά, λειτούργησε ως πρεσβεία της Βουλγαρίας, του Καναδά και της Λιβύης. Το 1982, περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο και αναπαλαιώθηκε με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ξενώνας υψηλών προσώπων, σχέδιο που τελικά, για λόγους ασφαλείας και ανεπάρκειας των χώρων, δεν εφαρμόστηκε. Από το 1991, στεγάζει τμήμα της συλλογής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. |
| | + | [[Datei:Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg|500px|thumb|left|]]{{#newBox:listbox}} |
| | ==Ενδεικτική Βιβλιογραφία== | | ==Ενδεικτική Βιβλιογραφία== |
| | Παντελής Κοντογιάννης, Εθνικοί ευεργέται, Αθήνα 1908. | | Παντελής Κοντογιάννης, Εθνικοί ευεργέται, Αθήνα 1908. |
| Zeile 53: |
Zeile 54: |
| | | | |
| | Κατερίνα Τζάμου, «Βασίλειος Κουρεμένος και ταφική αρχιτεκτονική: Τα όρια και οι υπερβάσεις του νεοκλασικισμού», Κωνσταντίνος Α. Δημάδης (επιμ.) Ε΄ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών – Πρακτικά, Αθήνα 2015. | | Κατερίνα Τζάμου, «Βασίλειος Κουρεμένος και ταφική αρχιτεκτονική: Τα όρια και οι υπερβάσεις του νεοκλασικισμού», Κωνσταντίνος Α. Δημάδης (επιμ.) Ε΄ Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών – Πρακτικά, Αθήνα 2015. |
| − | | + | ==Σύνδεσμος== |
| − | | + | [http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=27 Το Μέγαρο Σταθάτου στην ιστοσελίδα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης] |
| − | {{#newBox:}}
| |
| | ==Τοποθεσία== | | ==Τοποθεσία== |
| | <b>Μέγαρο Σταθάτου</b><br/> | | <b>Μέγαρο Σταθάτου</b><br/> |
| | Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου 1<br/> | | Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου 1<br/> |
| | Αθήνα | | Αθήνα |
