Griechenland:Μνημείο Heinrich Schliemann: Unterschied zwischen den Versionen

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
 
(19 dazwischenliegende Versionen desselben Benutzers werden nicht angezeigt)
Zeile 1: Zeile 1:
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_1_LK.jpg|200px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_1_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]{{#newBox:}}
 +
{{#Audio:http://lbs.goethe.de/mediawiki/images/d/d2/GRIECHENLAND_ARCHITEKTUR_EL_64_POI_35.mp3|Μνημείο Heinrich Schliemann (2:48)|[[Datei:GRIECHENLAND_COVER_SCHLIEMTOMB_1_LK.jpg]]||Μνημείο Heinrich Schliemann}}{{#newBox:articlebox}}
  
Ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα μνημεία του Α’ Νεκροταφείου των Αθηνών παραμένει εκείνο του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CE%BD_(%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CE%AD%CE%B1%CF%82)?uselang=el Heinrich Schliemann].
+
Aπό τα μεγαλοπρεπέστερα μνημεία του Α’ Νεκροταφείου των Αθηνών, το μαυσωλείο του διασημότερου ερασιτέχνη ανασκαφέα όλων των εποχών, [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CE%BD?uselang=en Ερρίκου Σλήμαν (Heinrich Schliemann)], είναι έργο του [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=en Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller)].
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_2_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_8_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
 
Ο Heinrich Schliemann (1822-1890), υπήρξε ενδεχομένως ο διασημότερος ερασιτέχνης ανασκαφέας όλων των εποχών. Γιός προτεστάντη ιερέα, γεννήθηκε στο Neubukow του Μεγάλου Δουκάτου του Mecklenburg-Schwerin, κοντά στη Βαλτική. Ξεκινώντας από δεκατετράχρονος υπάλληλος παντοπωλείου, συνέχισε ως καμαρότος ατμοπλοίου, λογιστής στο Άμστερνταμ, εμπορικός αντιπρόσωπος στην Αγία Πετρούπολη, χρυσοθήρας στην Καλιφόρνια, έμπορος λουλακιού (indigo) και προμηθευτής του Ρωσικού στρατού κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου, ούτως ώστε το 1858, σε ηλικία μόλις 36 ετών, έχοντας συγκεντρώσει μεγάλη περιουσία, μπόρεσε να αποσυρθεί από τις επιχειρήσεις και να ασχοληθεί με το παιδικό του όνειρο, την αναζήτηση της αρχαίας Τροίας, θεωρώντας ότι τα Ομηρικά έπη δεν είναι απλή μυθολογία, αλλά απηχούν ιστορικά γεγονότα και αναφέρουν υπαρκτούς τόπους. Χωρίς να πραγματοποιήσει πανεπιστημιακές σπουδές, κατάφερε να αποκτήσει ένα διδακτορικό δίπλωμα «in absentia» το 1869 από το πανεπιστήμιο του Rostock, με μια διατριβή στην οποία υποστήριζε ότι η αρχαία Τροία βρισκόταν στην περιοχή του Hissarlik, μια εκτίμηση που είχε ήδη διατυπωθεί και από άλλους νωρίτερα, χωρίς ωστόσο να τεκμηριωθεί.
 
 
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
 
 
Το 1869 ο Schliemann εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και λίγο αργότερα ταξίδεψε στην Τουρκία, όπου ξεκίνησε ανασκαφές στον λόφο του Hissarlik, χρησιμοποιώντας αμφιλεγόμενες μεθόδους και καταστρέφοντας ενδιάμεσα στρώματα, ώσπου το 1873 ανακάλυψε αρχαία τείχη και μια σημαντική ποσότητα χρυσών κοσμημάτων και άλλων πολυτίμων αντικειμένων, που ονόμασε «θησαυρό του Πριάμου» (Schatz des Priamos), πιστεύοντας ότι είχε ανακαλύψει την ομηρική Τροία. Παρά το ότι σήμερα η επιστημονική αρχαιολογία υποστηρίζει με πειστικά επιχειρήματα ότι η Τροία του Schliemann (Τροία II) είναι πολύ παλαιότερη και εκτιμά ότι, εάν υπήρξε η Τροία της εποχής που περιγράφει ο Όμηρος, αυτή βρίσκεται σε ανώτερο επίπεδο (Τροία VIIa), είναι εντούτοις γεγονός ότι το εγχείρημα του Γερμανού ανασκαφέα έλυσε οριστικά το ζήτημα της γεωγραφικής –τουλάχιστον- θέσης του αρχαίου Ιλίου.
 
 
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_4_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
  
Στη συνέχεια ο Schliemann επέστρεψε επανειλημμένα στο Hissarlik, ενώ παράλληλα επιχείρησε ανασκαφές σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, όπως στον Ορχομενό, την Ιθάκη, την Τίρυνθα και κυρίως στις Μυκήνες (που είχαν ήδη εν μέρει ανασκαφεί το 1841 από τον Κυριάκο Πιττακή), όπου το 1876 έφερε στο φως προϊστορικούς τάφους και πολύτιμα κτερίσματα, δίνοντας πάλι ομηρικές ονομασίες στα ευρήματά του, όπως το χρυσό «Προσωπείο του Αγαμέμνονα» (Goldmaske des Agamemnon), που σήμερα έχει τεκμηριωθεί ότι είναι πολύ παλαιότερο της εποχής που υποτίθεται ότι έζησε ο Αγαμέμνων. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι ανακαλύψεις του έδωσαν μια ώθηση στις αρχαιολογικές έρευνες της προκλασικής Ελλάδας, που απέκτησαν έκτοτε έναν δυναμισμό ο οποίος διατηρείται ακόμη.
+
Ένας ναός δωρικού ρυθμού, με βάθρο που κοσμείται από ανάγλυφες παραστάσεις, αποτελεί το εντυπωσιακό ταφικό μνημείο του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών, [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CE%BD?uselang=en Ερρίκου Σλήμαν] (1822-1890). Ο ίδιος ο Σλήμαν το είχε παραγγείλει, όσο βρισκόταν εν ζωή, στον [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=en Τσίλερ], ο οποίος προηγουμένως είχε σχεδιάσει και την οικία του, το γνωστό ως [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%99%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%BD?uselang=el Ιλίου Μέλαθρον].
  
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_5_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_5_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
Ο Schliemann πέθανε στη Νάπολη της Ιταλίας στις 26 Δεκεμβρίου 1890 (ν.η.), κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, αφού προηγουμένως πρόλαβε να επισκεφθεί την Πομπηία. Η σορός του μεταφέρθηκε προκειμένου να ταφεί στην Αθήνα, και στη νεκρώσιμη ακολουθία παρέστησαν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, τα μέλη της κυβέρνησης, το διπλωματικό σώμα και η ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ τον επικήδειο εκφώνησε ο συνεργάτης και φίλος του Wilhelm Dörpfeld, διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών. [1*]
+
Στο μέσον της πρόσοψης του ναού, έχει τοποθετηθεί σε βάθρο η προτομή του Σλήμαν, ενώ πάνω από την είσοδο υπάρχει, χαραγμένο με συνεχή γραφή σε αρχαϊκό ύφος, το επιτύμβιο επίγραμμα: «ΕΙΝΡΙΧΟΝ ΚΕΥΘΩ ΣΧΛΙΕΜΑΝΝΟΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑ ΚΛΕΟΣ. ΤΟΝ ΣΕ ΜΙΜΕΙΣΘΑΙ ΧΡΗ ΠΟΛΛΑ ΠΟΝΕΥΝΤΑ ΒΡΟΤΟΙΣ» («Τον Ερρίκο Σλήμαν περικλείω, του οποίου η δόξα είναι μεγάλη. Πρέπει να τον μιμηθείς, διότι μόχθησε πολύ για τους θνητούς»).
  
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_6_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_6_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
Όπως υπενθυμίζει και η Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, ο Schliemann είχε υπογράψει, ήδη εν ζωή, συμφωνητικό με τον [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%BB%CE%B5%CF%81_(%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82)?uselang=el Ernst Ziller], για την κατασκευή και διακόσμηση του μελλοντικού του τάφου.
+
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η διακόσμηση της ανάγλυφης ζωφόρου που περιβάλλει το βάθρο του μνημείου. Στις τρεις όψεις της, τα ανάγλυφα απεικονίζουν σκηνές από τα Ομηρικά έπη – μεταξύ άλλων τη θυσία της Ιφιγένειας στην Αυλίδα, τις μάχες Αχαιών και Τρώων προ των τειχών της Τροίας και την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Στην τέταρτη όψη, απεικονίζονται ο [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CE%BD?uselang=el Σλήμαν] και η σύζυγός του Σοφία σε διάφορες σκηνές από τις ανασκαφές των Μυκηνών, της Τίρυνθας και του Ορχομενού.
  
Στην περίπτωση του μαυσωλείου του Schliemann, ο Ziller σχεδίασε ένα ναό δωρικού ρυθμού, [3*] στο τετράπλευρο βάθρο του οποίου εκτυλίσσεται περιμετρικά μια ζωφόρος με ανάγλυφη διακόσμηση. Στις τρεις όψεις τα ανάγλυφα απεικονίζουν σκηνές από τα Ομηρικά έπη, όπως τη θυσία της Ιφιγένειας στην Αυλίδα, τις μάχες Αχαιών και Τρώων προ των τειχών της Τροίας, την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη κ.ο.κ., ενώ στην τέταρτη όψη απεικονίζονται ο Schliemann και η σύζυγός του Σοφία, εν μέσω σκηνών από τις ανασκαφές των Μυκηνών, της Τίρυνθας και του Ορχομενού.
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_7_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_4_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
Στο μέσον της πρόσοψης του ναού, έχει τοποθετηθεί επί του βάθρου η προτομή του Schliemann, ενώ πάνω από την είσοδο υπάρχει, χαραγμένο με συνεχή γραφή σε αρχαϊκό ύφος, το επιτύμβιο επίγραμμα «ΕΙΝΡΙΧΟΝ ΚΕΥΘΩ ΣΧΛΙΕΜΑΝΝΟΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑ ΚΛΕΟΣ. ΤΟΝ ΣΕ ΜΙΜΕΙΣΘΑΙ ΧΡΗ ΠΟΛΛΑ ΠΟΝΕΥΝΤΑ ΒΡΟΤΟΙΣ» («Τον Ερρίκο Σλήμαν περικλείω, του οποίου η δόξα είναι μεγάλη. Πρέπει να τον μιμηθείς, διότι μόχθησε πολύ για τους θνητούς»). [4*]
+
Ο Σλήμαν πέθανε στη Νάπολη της Ιταλίας στις 26 Δεκεμβρίου 1890, αφού πρόλαβε να επισκεφθεί την Πομπηία. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα και στη νεκρώσιμη ακολουθία παρέστησαν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, τα μέλη της κυβέρνησης, το διπλωματικό σώμα και η ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ τον επικήδειο εκφώνησε ο συνεργάτης και φίλος του Βίλελμ Ντέρπφελντ, διευθυντής του [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%99%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%84%CE%BF?uselang=el Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου] Αθηνών.
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_8_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHLIEMTOMB_2_LK.jpg|500px|thumb|left|Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
[1*] Από τον δεύτερο γάμο του με την Ελληνίδα Σοφία Εγκαστρωμένου (1852–1932) απέκτησε δύο παιδιά, την Ανδρομάχη και τον Αγαμέμνονα. Προς τιμήν του, μια οδός της Αθήνας (στο τέρμα Αχαρνών) ονομάστηκε οδός Ερρίκου Σλήμαν, ενώ δόθηκε και το όνομα της συζύγου του σε μια πάροδο της λεωφόρου Κηφισίας.
+
Στον ίδιο τάφο έχουν ταφεί η σύζυγός του Σλήμαν,  Σοφία, η κόρη του Ανδρομάχη και ο σύζυγός της, Λέων Μελάς, τα εγγόνια του Σλήμαν, Μιχαήλ, Λένος και Αλέξανδρος, καθώς και η σύζυγος του Λένου, Λυδία Μελά.
  
[3*] Πλην του μαυσωλείου του Schliemann, υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις μνημείων στο Α’ Νεκροταφείο με μορφή αρχαίου ναού, μεταξύ των οποίων, τελείως ενδεικτικά, των οικογενειών Θεολόγου, Κούππα και Πιαλόπουλου (σε άμεση γειτνίαση με του Schliemann), του Ευγενίδη (1899, επίσης έργο του Ziller), του Μακρυγιάννη, του Κοριζή, του Αιγινήτη κ.ά.
+
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι ο μοναδικός τάφος στο Α' Νεκροταφείο με μορφή αρχαίου ναού - παρόμοιοι είναι των οικογενειών Θεολόγου, Κούππα και Πιαλόπουλου, σε άμεση γειτνίαση με του Σλήμαν, του Ευγενίδη, επίσης έργο του Τσίλερ, και του Μακρυγιάννη.
[4*] Στον τάφο, πλην του Schliemann, έχουν ταφεί επίσης η σύζυγός του Σοφία Σλήμαν (+1932), η κόρη του Ανδρομάχη Σλήμαν-Μελά (+1962), ο σύζυγος της Ανδρομάχης Λέων Μελάς (+1905), τα εγγόνια του Schliemann Μιχαήλ (+1924), Λένος (+1964) και Αλέξανδρος (+1969), καθώς και η σύζυγος του Λένου Λυδία Μελά (+1987).
+
[[Datei:Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg|500px|thumb|left|]]{{#newBox:listbox}}
 
 
{{#newBox:}}
 
 
==Ενδεικτική Βιβλιογραφία==
 
==Ενδεικτική Βιβλιογραφία==
 
Heinrich Schliemann, Ithaka, der Peloponnes und Troja, Λειψία 1869.
 
Heinrich Schliemann, Ithaka, der Peloponnes und Troja, Λειψία 1869.
Zeile 85: Zeile 76:
  
 
Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.
 
Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.
 
{{#newBox:}}
 
 
==Τοποθεσία==
 
==Τοποθεσία==
<b>Μνημείο Heinrich Schliemann</b>
+
<b>Μνημείο Heinrich Schliemann</b> <br/>
 
Α’ Νεκροταφείο (τμήμα 4ο, αρ. 580)<br/>
 
Α’ Νεκροταφείο (τμήμα 4ο, αρ. 580)<br/>
 
Τριβωνιανού 29 & Αναπαύσεως <br/>
 
Τριβωνιανού 29 & Αναπαύσεως <br/>
 
Αθήνα
 
Αθήνα

Aktuelle Version vom 25. Januar 2017, 23:03 Uhr

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Μνημείο Heinrich Schliemann (2:48)

Μνημείο Heinrich Schliemann (2:48)


fileGRIECHENLAND COVER SCHLIEMTOMB 1 LK.jpg

Aπό τα μεγαλοπρεπέστερα μνημεία του Α’ Νεκροταφείου των Αθηνών, το μαυσωλείο του διασημότερου ερασιτέχνη ανασκαφέα όλων των εποχών, Ερρίκου Σλήμαν (Heinrich Schliemann), είναι έργο του Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller).

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ένας ναός δωρικού ρυθμού, με βάθρο που κοσμείται από ανάγλυφες παραστάσεις, αποτελεί το εντυπωσιακό ταφικό μνημείο του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών, Ερρίκου Σλήμαν (1822-1890). Ο ίδιος ο Σλήμαν το είχε παραγγείλει, όσο βρισκόταν εν ζωή, στον Τσίλερ, ο οποίος προηγουμένως είχε σχεδιάσει και την οικία του, το γνωστό ως Ιλίου Μέλαθρον.

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στο μέσον της πρόσοψης του ναού, έχει τοποθετηθεί σε βάθρο η προτομή του Σλήμαν, ενώ πάνω από την είσοδο υπάρχει, χαραγμένο με συνεχή γραφή σε αρχαϊκό ύφος, το επιτύμβιο επίγραμμα: «ΕΙΝΡΙΧΟΝ ΚΕΥΘΩ ΣΧΛΙΕΜΑΝΝΟΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑ ΚΛΕΟΣ. ΤΟΝ ΣΕ ΜΙΜΕΙΣΘΑΙ ΧΡΗ ΠΟΛΛΑ ΠΟΝΕΥΝΤΑ ΒΡΟΤΟΙΣ» («Τον Ερρίκο Σλήμαν περικλείω, του οποίου η δόξα είναι μεγάλη. Πρέπει να τον μιμηθείς, διότι μόχθησε πολύ για τους θνητούς»).

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η διακόσμηση της ανάγλυφης ζωφόρου που περιβάλλει το βάθρο του μνημείου. Στις τρεις όψεις της, τα ανάγλυφα απεικονίζουν σκηνές από τα Ομηρικά έπη – μεταξύ άλλων τη θυσία της Ιφιγένειας στην Αυλίδα, τις μάχες Αχαιών και Τρώων προ των τειχών της Τροίας και την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Στην τέταρτη όψη, απεικονίζονται ο Σλήμαν και η σύζυγός του Σοφία σε διάφορες σκηνές από τις ανασκαφές των Μυκηνών, της Τίρυνθας και του Ορχομενού.

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ο Σλήμαν πέθανε στη Νάπολη της Ιταλίας στις 26 Δεκεμβρίου 1890, αφού πρόλαβε να επισκεφθεί την Πομπηία. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα και στη νεκρώσιμη ακολουθία παρέστησαν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, τα μέλη της κυβέρνησης, το διπλωματικό σώμα και η ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ τον επικήδειο εκφώνησε ο συνεργάτης και φίλος του Βίλελμ Ντέρπφελντ, διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Μνημείο Heinrich Schliemann. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στον ίδιο τάφο έχουν ταφεί η σύζυγός του Σλήμαν, Σοφία, η κόρη του Ανδρομάχη και ο σύζυγός της, Λέων Μελάς, τα εγγόνια του Σλήμαν, Μιχαήλ, Λένος και Αλέξανδρος, καθώς και η σύζυγος του Λένου, Λυδία Μελά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι ο μοναδικός τάφος στο Α' Νεκροταφείο με μορφή αρχαίου ναού - παρόμοιοι είναι των οικογενειών Θεολόγου, Κούππα και Πιαλόπουλου, σε άμεση γειτνίαση με του Σλήμαν, του Ευγενίδη, επίσης έργο του Τσίλερ, και του Μακρυγιάννη.

Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Heinrich Schliemann, Ithaka, der Peloponnes und Troja, Λειψία 1869.

Heinrich Schliemann, Trojanische Altertümer: Bericht über die Ausgrabungen in Troja, Λειψία 1874, 2η έκδ. Cambridge University 2010.

Heinrich Schliemann, Mykenä, Λειψία 1877.

Heinrich Schliemann, Orchomenos, Λειψία 1881.

Heinrich Schliemann, Tiryns, Λειψία 1886.

Νεκρολογίες και ρεπορτάζ από την κηδεία του Heinrich Schliemann στις αθηναϊκές εφημερίδες Εφημερίς, 15 Δεκεμβρίου 1890, Το Άστυ, 23 και 24 Δεκεμβρίου 1890.

R. Virchow, «Heinrich Schliemann», Die Nation 8/14, 1891.

Emil Ludwig, Schliemann - Geschichte eines Goldsuchers, Βερολίνο 1932.

Εμίλ Λούντβιχ, Ιστορία ενός χρυσοθήρα, Αθήνα 1962.

Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942.

Δημήτριος Παπαστάμου, Ερνέστος Τσίλλερ – Προσπάθεια Μονογραφίας, Αθήνα 1973.

Leo Deuel, Memoirs of Heinrich Schliemann: A Documentary Portrait Drawn from his Autobiographical Writings, Letters, and Excavation Reports, Νέα Υόρκη 1977.

W.G. Arnott, «Schliemann's Epitaph», Liverpool Classics Monthly 3 (1978).

H. Döhl, Heinrich Schliemann- Mythos und Ärgernis, München 1981.

Δημήτρης Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984.

Robert Payne, The Gold of Troy: The Story of Heinrich Schliemann and the Buried Cities of Ancient Greece, 2η έκδ. Νέα Υόρκη 1990.

Manfred Korfmann (εκδ.), Heinrich Schliemann, Bericht über die Ausgrabungen in Troja in den Jahren 1871-1873, Μόναχο-Ζυρίχη 1990.

Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, Αριστέα Παπανικολάου-Κρίστενσεν, Ernst Ziller, Αναμνήσεις, Αθήνα 1997.

Susan Heuck Allen, Finding the walls of Troy: Frank Calvert and Heinrich Schliemann at Hisarlík, University of California 1999.

Danae Coulmas, Schliemann und Sophia: Eine Liebesgeschichte, Μόναχο 2002.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Cathy Gere, The Tomb of Agamemnon, Harvard University Press, Cambridge, Mass. 2006.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Athens 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Τοποθεσία

Μνημείο Heinrich Schliemann
Α’ Νεκροταφείο (τμήμα 4ο, αρ. 580)
Τριβωνιανού 29 & Αναπαύσεως
Αθήνα