Griechenland:Μέγαρο Μελά: Unterschied zwischen den Versionen

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Zeile 1: Zeile 1:
 
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_1_LK.jpg|200px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
 
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_1_LK.jpg|200px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
−
Το 1873 ο μεγαλέμπορος Βασίλειος Μελάς (1819-1884) αγόρασε το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Αιόλου, Σοφοκλέους, Στρέιτ και Κρατίνου, στη νοτιοανατολική γωνία της τότε πλατείας Λουδοβίκου (σημερινής πλατείας Δημαρχείου / Κοτζιά) και ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Ernst Ziller τη μελέτη οικοδόμησης διώροφου μεγάρου με υπόγειο.
+
Tο μεγαλύτερο Αθηναϊκό ιδιωτικό κτίριο της εποχής του, του οποίου η κατασκευή κόστισε το υπέρογκο ποσό των 1.000.000 δραχμών, ανεγέρθηκε το 1874 ως κατάλυμμα των εύπορων Ελλήνων του εξωτερικού.
  
−
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_2_LK.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_2_LK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
−
Ο Ernst Ziller (Ερνέστος Τσίλλερ, 1837-1923) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου  και τις αρχές του 20ου αιώνα.[*] Εκκινώντας από το νεοκλασικό πρότυπο, όπως αυτό εγκλιματίστηκε στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, το συνδύασε ευρηματικά με στοιχεία της Ιταλικής νέο-αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης, με το Γερμανικό μπαρόκ, με νέο-βυζαντινές, νέο-γοτθικές και νέο-ρωμανικές επιρροές, ακόμη και με πινελιές Art Nouveau, στο πνεύμα ενός ιδιαίτερου εκλεκτικισμού, που έδωσε την σφραγίδα του στην ελληνική πρωτεύουσα και επέδρασε ευρύτερα δημιουργώντας «σχολή», με αποτέλεσμα αυτό που χαρακτηρίζουμε ως η «Αθήνα του Ziller».
+
Ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, που περικλείεται από τις οδούς Αιόλου, Σοφοκλέους, Στρέιτ και Κρατίνου  καταλαμβάνει το μέγαρο που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Ernst Ziller για τον μεγαλέμπορο Βασίλειο Μελά (1819-1884), ο οποίος ήταν εγκατεστημένος στο Λονδίνο και είχε πλούσια δραστηριότητα στην Οδυσσό.
  
−
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_3_LK.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
Το διόρωφο κτίριο σε μικρότερη κλίμακα θυμίζει αντίστοιχα πολυτελή συγκροτήματα στο κέντρο της Βιέννης και δίνει τον δικό του τόνο στην αίγλη της πλατείας Δημαρχείου, γνωστή και ως Κοτζιά.  
  
−
Όπως παρατηρεί, αναφερόμενος στο μέγαρο Μελά, ο αρχιτέκτονας Διονύσιος Βλαχόπουλος, «οι πολυεδρικές επιφάνειες των προσόψεων, η έγχρωμη και γλυπτή διακόσμηση, τα τοξωτά ή ευθύγραμμα γωνιαία θυρώματα, τα θωράκια, οι επιστέψεις και οι ευθύγραμμες κορνίζες, είναι όλα στοιχεία που επιλεκτικά χρησιμοποιεί ο Ziller». Επρόκειτο για το μεγαλύτερο Αθηναϊκό ιδιωτικό κτίριο της εποχής, του οποίου η ανέγερση κόστισε το υπέρογκο ποσό του 1.000.000 δραχμών. Αν και αναφέρεται αρχικά ως «Grand Hôtel d’Athènes», είναι αμφίβολο αν λειτούργησε ποτέ ως ξενοδοχείο. Το 1881 στεγάστηκε εκεί για ένα μικρό διάστημα το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και αργότερα η Αθηναϊκή Λέσχη (1888-1894).  
+
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
−
Με τη διαθήκη του το 1883, ο Β. Μελάς είχε ορίσει ότι «την μεγάλην οικίαν μου την επί της πλατείας Λουδοβίκου κειμένην, [...] κληροδοτώ μετά την αποβίωσιν της συζύγου μου, [...] όπως εκ των ετησίων αυτής προσόδων, [...] δαπανώσι προς ίδρυσιν και συντήρησιν νηπιαγωγείων». Μετά τον θάνατο του Β. Μελά (1884) και της συζύγου του (1887), εγκρίθηκε το 1893 με Βασιλικό Διάταγμα το καταστατικό του Νηπιακού Επιμελητηρίου Μελά, για τη διαχείριση του κληροδοτήματος.  
+
Στα στοιχεία που καθιστούν το συγκεκριμένο κτίριο ξεχωριστό περιλαμβάνονται το ισόγειο με τα επτά μεγάλα τοξωτά ανοίγματα και τους ιωνικούς κίονες, το εντυπωσιακό κεντρικό αίθριο με τη γυάλινη οροφή, οι τέσσερις γωνιακοί “πύργοι” και οι ψευδοκαρυάτιδες στον όροφο, οι οποίες αν και δεν υπήρχαν στα σχέδια προστέθηκαν από τον αρχιτέκτονα στη φάση της κατασκευής.
  
−
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_4_LK.jpg|750px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_MELA_MEGARO_4_LK.jpg|500px|thumb|left|Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
−
Το 1897 μια πυρκαγιά προκάλεσε σοβαρές καταστροφές στο μέγαρο, η επισκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1899 από τον μηχανικό Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη. Το 1909 προστέθηκε τρίτος όροφος προς την πλατεία και την οδό Σοφοκλέους (βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Φιλίππου Οικονόμου), ο οποίος αποπερατώθηκε το 1932 προς τις οδούς Αιόλου και Στρέιτ. Μεταξύ των ετών 1900-1973, στεγάστηκε εκεί το κεντρικό Ταχυδρομείο των Αθηνών.  
+
Αν και αναφέρεται αρχικά ως «Grand Hôtel d’Athènes», είναι αμφίβολο αν λειτούργησε ποτέ ως ξενοδοχείο. Το 1881 στεγάστηκε εκεί για ένα μικρό διάστημα το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και αργότερα η Αθηναϊκή Λέσχη (1888-1894). Το 1897 μια πυρκαγιά προκάλεσε σοβαρές καταστροφές στο μέγαρο, το οποίο βάσει της διαθήκης του επιχειρηματία κληροτοδήθηκε στο ίδρυμα “Νηπιακό Επιμελητήριο Μελά”.
 +
 
 +
Το 1900 εγκαταστάθηκε εκεί η έδρα του κεντρικού Ταχυδρομείου όπου παρέμεινε ως το 1973. Έναν χρόνο αργότερα κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και από το 1979 έως σήμερα φιλοξενεί υπηρεσίες της Εθνικής Τράπεζας.
  
−
Το κτίριο κηρύχθηκε το 1974 διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και το 1979 μισθώθηκε από τη Εθνική Τράπεζα, η οποία ανέλαβε, μεταξύ των ετών 1983-1988 (σε συνεργασία με το Νηπιακό Επιμελητήριο Μελά), την αποκατάστασή του στην αρχική του μορφή, με κατεδάφιση της προσθήκης του τρίτου ορόφου (βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Διονύση Βλαχόπουλου).
 
  
 
{{#newBox:}}
 
{{#newBox:}}

Version vom 16. Mai 2016, 10:52 Uhr

Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Tο μεγαλύτερο Αθηναϊκό ιδιωτικό κτίριο της εποχής του, του οποίου η κατασκευή κόστισε το υπέρογκο ποσό των 1.000.000 δραχμών, ανεγέρθηκε το 1874 ως κατάλυμμα των εύπορων Ελλήνων του εξωτερικού.

Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, που περικλείεται από τις οδούς Αιόλου, Σοφοκλέους, Στρέιτ και Κρατίνου καταλαμβάνει το μέγαρο που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Ernst Ziller για τον μεγαλέμπορο Βασίλειο Μελά (1819-1884), ο οποίος ήταν εγκατεστημένος στο Λονδίνο και είχε πλούσια δραστηριότητα στην Οδυσσό.

Το διόρωφο κτίριο σε μικρότερη κλίμακα θυμίζει αντίστοιχα πολυτελή συγκροτήματα στο κέντρο της Βιέννης και δίνει τον δικό του τόνο στην αίγλη της πλατείας Δημαρχείου, γνωστή και ως Κοτζιά.

Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στα στοιχεία που καθιστούν το συγκεκριμένο κτίριο ξεχωριστό περιλαμβάνονται το ισόγειο με τα επτά μεγάλα τοξωτά ανοίγματα και τους ιωνικούς κίονες, το εντυπωσιακό κεντρικό αίθριο με τη γυάλινη οροφή, οι τέσσερις γωνιακοί “πύργοι” και οι ψευδοκαρυάτιδες στον όροφο, οι οποίες αν και δεν υπήρχαν στα σχέδια προστέθηκαν από τον αρχιτέκτονα στη φάση της κατασκευής.

Μέγαρο Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Αν και αναφέρεται αρχικά ως «Grand Hôtel d’Athènes», είναι αμφίβολο αν λειτούργησε ποτέ ως ξενοδοχείο. Το 1881 στεγάστηκε εκεί για ένα μικρό διάστημα το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και αργότερα η Αθηναϊκή Λέσχη (1888-1894). Το 1897 μια πυρκαγιά προκάλεσε σοβαρές καταστροφές στο μέγαρο, το οποίο βάσει της διαθήκης του επιχειρηματία κληροτοδήθηκε στο ίδρυμα “Νηπιακό Επιμελητήριο Μελά”.

Το 1900 εγκαταστάθηκε εκεί η έδρα του κεντρικού Ταχυδρομείου όπου παρέμεινε ως το 1973. Έναν χρόνο αργότερα κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και από το 1979 έως σήμερα φιλοξενεί υπηρεσίες της Εθνικής Τράπεζας.


Ernst Ziller

Ο Ernst Ziller (1837-1923) γεννήθηκε στο Serkowitz (σημερινό Radebeul) της Σαξονίας, γόνος μιας οικογένειας με παράδοση στην αρχιτεκτονική και την εργολαβία οικοδομών. Μετά τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης (Akademie der Bildenden Künste zu Dresden), πήγε στη Βιέννη, όπου εργάστηκε στο γραφείο του διάσημου ήδη τότε Δανού νεοκλασικιστή αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τον οποίο συνόδευσε για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1861, προκειμένου να επιβλέψει την οικοδομή της Ακαδημίας Αθηνών, μελετώντας παράλληλα τα μνημεία της αρχαιοελληνικής και βυζαντινής τέχνης. Μετά από μια διακοπή (1864-1868), κατά τη διάρκεια της οποίας σπούδασε εκ του σύνεγγυς την Ιταλική αρχιτεκτονική, ο Ziller επέστρεψε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να επιβλέπει την εκτέλεση σχεδίων του Hansen, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 1870 ξεκίνησε και τις δικές του εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν για τα επόμενα 50 χρόνια. Υπολογίζεται ότι ο Ziller σχεδίασε εκατοντάδες κτίρια, κυρίως στην Αθήνα (αλλά και αλλού), τα περισσότερα από τα οποία δεν υπάρχουν πλέον, θύματα της άναρχης οικοδομικής ανάπτυξης του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα. Διατηρούνται όμως αρκετά, τα οποία (σε συνδυασμό και με το διασωζόμενο αρχείο των σχεδίων του) αποτυπώνουν επαρκώς την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών του προσανατολισμών. Προκειμένου να τιμηθεί η συμβολή του Ziller στην αρχιτεκτονική εξέλιξη της Αθήνας, το όνομά του δόθηκε σε μια πάροδο της οδού Καυταντζόγλου (Πατήσια).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

«Νεκρολογίαι: Βασίλειος Μελάς», Ποικίλη Στοά - Εθνικόν Ημερολόγιον, Αθήνα 1886.

Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942.

Δημήτριος Παπαστάμου, Ερνέστος Τσίλλερ – Προσπάθεια Μονογραφίας, Αθήνα 1973.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Γιάννης Κίζης (επιμ.), Αποκατάσταση μνημείων-Αναβίωση ιστορικών κτιρίων στην Αττική, τ. 2ος, Αθήνα 2004.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Αθήνα 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα 2006.

Όλγα Παλαιολόγου, Το Νηπιακόν Επιμελητήριον Μελά. Η ίδρυση και τα πρώτα χρόνια (1893-1922). Συμβολή στη μελέτη της ίδρυσης Νηπιαγωγείων, έκδ. Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, Ιωάννινα 2011.

Abgerufen von „http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php?title=Griechenland:Μέγαρο_Μελά&oldid=6714“