|
|
| (24 dazwischenliegende Versionen desselben Benutzers werden nicht angezeigt) |
| Zeile 1: |
Zeile 1: |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_1_LK.JPG|200px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_1_LK.JPG|500px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]{{#newBox:}} |
| | + | {{#Audio:http://lbs.goethe.de/mediawiki/images/1/1c/GRIECHENLAND_ARCHITEKTUR_EL_64_POI_21.mp3|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου (2:10)|[[Datei:GRIECHENLAND_COVER_PESMAZOGLOU_1_LK.jpg]]||Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου}}{{#newBox:articlebox}} |
| | | | |
| − | Το επιβλητικό τετραώροφο μέγαρο εκλεκτικιστικού ρυθμού επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, που αρχικά είχε όψη και προς την οδό Ηρώδου Αττικού, οικοδομήθηκε το 1893, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller.
| + | H πρώτη πολυκατοικία της Αθήνας, της οποίας σήμερα σώζεται μόνο μία από τις δύο πτέρυγες, οικοδομήθηκε το 1893 βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=en Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller)]. |
| | | | |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_2_LK.jpg|750px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
| + | Το επιβλητικό τετραώροφο μέγαρο, ιδιοκτησία του τραπεζίτη και πολιτικού Ιωάννη Πεσμαζόγλου, χτίστηκε με την προοπτική τα πολυτελή διαμερίσματά του να ενοικιάζονται προσωρινά σε επισκέπτες από το εξωτερικό. |
| | | | |
| − | Ο Ernst Ziller (Ερνέστος Τσίλλερ, 1837-1923) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.[*] Εκκινώντας από το νεοκλασικό πρότυπο, όπως αυτό εγκλιματίστηκε στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, το συνδύασε ευρηματικά με στοιχεία της Ιταλικής νέο-αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης, με το Γερμανικό μπαρόκ, με νέο-βυζαντινές, νέο-γοτθικές και νέο-ρωμανικές επιρροές, ακόμη και με πινελιές Art Nouveau, στο πνεύμα ενός ιδιαίτερου εκλεκτικισμού, που έδωσε την σφραγίδα του στην ελληνική πρωτεύουσα και επέδρασε ευρύτερα δημιουργώντας «σχολή», με αποτέλεσμα αυτό που χαρακτηρίζουμε ως η «Αθήνα του Ziller».
| + | Το εσωτερικό του περιλάμβανε ευρύχωρα διαμερίσματα με μεγάλους διαδρόμους, ύψους έως και τεσσεράμισι μέτρων. Ενώ στην κατασκευή του αξιοποιήθηκε η τεχνολογία αιχμής της εποχής, όπως ανελκυστήρες και κεντρική θέρμανση, αλλά και στοιχεία που συνήθιζε να χρησιμοποιεί ο [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=en Τσίλερ], όπως κίονες από χυτοσίδηρο. |
| | | | |
| − | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_3_LK.jpg|750px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] | + | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_2_LK.jpg|500px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] |
| | | | |
| − | Το μέγαρο της λεωφόρου Β. Σοφίας (τότε ακόμη ονομαζόμενης Κηφισίας), που θεωρείται η πρώτη πολυκατοικία των Αθηνών, ανήκε στον τραπεζίτη και πολιτικό Ιωάννη Πεσμαζόγλου (1857-1906) και εντάσσεται στην κατηγορία των μεγάλων οικοδομών «εκμετάλλευσης», με επιδίωξη την ενοικίαση πολυτελών διαμερισμάτων, κυρίως σε ξένους εγκατεστημένους πρόσκαιρα στην ελληνική πρωτεύουσα.
| + | Η εξωτερική μορφή του κτιρίου δεν διαθέτει πλούσια διακόσμηση, παρόλο που ακολουθεί τα πρότυπα των πολυκατοικιών [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82?uselang=en εκλεκτικιστικού] ρυθμού που κυριαρχούσαν τότε στην Ευρώπη. |
| | | | |
| − | Με το κτίριο αυτό και τα σύγχρονά του «Νέο Αρσάκειο» της οδού Σταδίου και «Μέγαρο Σλήμαν-Μελά» της οδού Πανεπιστημίου, ο Ziller εισήγαγε, για πρώτη φορά, την μεγάλη κλίμακα στην Αθήνα του 1900.
| + | Αξιοσημείωτο είναι ότι με το κτίριο αυτό και με τα σύγχρονά του, το [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%9D%CE%AD%CE%BF_%CE%91%CF%81%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%BF?uselang=el Νέο Αρσάκειο] επί της οδού Σταδίου και το [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%9C%CE%AD%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%BF_%CE%A3%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CE%BD-%CE%9C%CE%B5%CE%BB%CE%AC?uselang=el Μέγαρο Σλήμαν-Μελά] στην οδό Πανεπιστημίου, ο [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%95%CF%81%CE%BD%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%81?uselang=en Τσίλερ] εισήγαγε την μεγάλη κλίμακα οικοδομών «εκμετάλλευσης» στην Αθήνα του 1900. |
| | | | |
| − | Η προς την οδό Ηρώδου Αττικού δυτική πτέρυγα του μεγάρου (που διέθετε και πυργοειδή απόληξη στη γωνία) κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, επιβιώνει ωστόσο η ανατολική πτέρυγα ως αυτοτελής πολυκατοικία, η οποία φιλοξένησε και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στα πρώτα του βήματα, ενώ σήμερα στεγάζει την Αυστριακή πρεσβεία.
| + | [[Datei:GRIECHENLAND_PESMAZOGLOU_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]] |
| | | | |
| − | {{#newBox:}}
| + | Η δυτική πτέρυγα του μεγάρου κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και έτσι χάθηκε το τμήμα εκείνο που ξεχώριζε από το συνολικό οικοδόμημα: η εξαγωνική φολιδωτή κωνική στέγη, που δημιουργούσε την εντύπωση πύργου στη γωνία της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και Ηρώδου Αττικού. |
| − | ==Ernst Ziller==
| |
| − | Ο Ernst Ziller (1837-1923) γεννήθηκε στο Serkowitz (σημερινό Radebeul) της Σαξονίας, γόνος μιας οικογένειας με παράδοση στην αρχιτεκτονική και την εργολαβία οικοδομών. Μετά τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης (Akademie der Bildenden Künste zu Dresden), πήγε στη Βιέννη, όπου εργάστηκε στο γραφείο του διάσημου ήδη τότε Δανού νεοκλασικιστή αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τον οποίο συνόδευσε για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1861, προκειμένου να επιβλέψει την οικοδομή της Ακαδημίας Αθηνών, μελετώντας παράλληλα τα μνημεία της αρχαιοελληνικής και βυζαντινής τέχνης. Μετά από μια διακοπή (1864-1868), κατά τη διάρκεια της οποίας σπούδασε εκ του σύνεγγυς την Ιταλική αρχιτεκτονική, ο Ziller επέστρεψε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να επιβλέπει την εκτέλεση σχεδίων του Hansen, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 1870 ξεκίνησε και τις δικές του εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν για τα επόμενα 50 χρόνια. Υπολογίζεται ότι ο Ziller σχεδίασε εκατοντάδες κτίρια, κυρίως στην Αθήνα (αλλά και αλλού), τα περισσότερα από τα οποία δεν υπάρχουν πλέον, θύματα της άναρχης οικοδομικής ανάπτυξης του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα. Διατηρούνται όμως αρκετά, τα οποία (σε συνδυασμό και με το διασωζόμενο αρχείο των σχεδίων του) αποτυπώνουν επαρκώς την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών του προσανατολισμών. Προκειμένου να τιμηθεί η συμβολή του Ziller στην αρχιτεκτονική εξέλιξη της Αθήνας, το όνομά του δόθηκε σε μια πάροδο της οδού Καυταντζόγλου (Πατήσια).
| |
| | | | |
| − | {{#newBox:}} | + | Επιβιώνει, ωστόσο, η ανατολική πτέρυγα ως αυτοτελής πολυκατοικία, η οποία φιλοξένησε, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στα πρώτα του βήματα, ενώ σήμερα στεγάζει την Αυστριακή Πρεσβεία. |
| | + | [[Datei:Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg|500px|thumb|left|]]{{#newBox:listbox}} |
| | + | ==Ιωάννης Πεσμαζόγλου (1857-1906)== |
| | + | Πρωτοπόρος στην κατασκευή πολυκατοικιών στην Αθήνα, ο Ιωάννης Πεσμαζόγλου διακρίθηκε ως τραπεζίτης και ως πολιτικός. Ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία στην τράπεζα Κρεντί Λυονέ (Credit Lyonnais), στη γενέτειρά του, την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ το 1882, ανέλαβε διευθυντής της Αγγλο-Αιγυπτιακής Τράπεζας. Το 1894, ίδρυσε στην Αθήνα το δικό του χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, που συγχωνεύθηκε με την Τράπεζα Αθηνών, της οποίας και διετέλεσε διευθυντής και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου μέχρι το θάνατό του. Το ενδιαφέρον του για την αρχιτεκτονική τεκμηριώνεται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι, εντός οικοπέδου στην Κηφισιά, έχτισε πέντε σπίτια, καθένα από τα οποία ακολουθούσε διαφορετικό αρχιτεκτονικό στυλ (αιγυπτιακό, αρχαιοελληνικό, γερμανικό, ελβετικό κι αραβικό). |
| | + | Ήταν παντρεμένος με την Ειρήνη Μιαούλη, εγγονή του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη. |
| | ==Ενδεικτική Βιβλιογραφία== | | ==Ενδεικτική Βιβλιογραφία== |
| | Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942. | | Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942. |
| Zeile 36: |
Zeile 39: |
| | | | |
| | Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006. | | Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006. |
| − |
| |
| − |
| |
| − | {{#newBox:}}
| |
| | ==Τοποθεσία== | | ==Τοποθεσία== |
| | <b>Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου</b><br/> | | <b>Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου</b><br/> |
| | Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 4<br/> | | Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 4<br/> |
| | Αθήνα | | Αθήνα |
