Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο
Το τριώροφο νεοκλασικό μέγαρο της λεωφόρου Αλεξάνδρας 26 οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1905-1908, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller, προκειμένου να στεγάσει το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, του οποίου το παράρτημα στην Αθήνα είχε ιδρυθεί το 1898, με στόχο την προώθηση αρχαιολογικών ερευνών στον ελλαδικό χώρο.
Ο Ernst Ziller (Ερνέστος Τσίλλερ, 1837-1923) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.[*] Εκκινώντας από το νεοκλασικό πρότυπο, όπως αυτό εγκλιματίστηκε στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, το συνδύασε ευρηματικά με στοιχεία της Ιταλικής νέο-αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης, με το Γερμανικό μπαρόκ, με νέο-βυζαντινές, νέο-γοτθικές και νέο-ρωμανικές επιρροές, ακόμη και με πινελιές Art Nouveau, στο πνεύμα ενός ιδιαίτερου εκλεκτικισμού, που έδωσε την σφραγίδα του στην ελληνική πρωτεύουσα και επέδρασε ευρύτερα δημιουργώντας «σχολή», με αποτέλεσμα αυτό που χαρακτηρίζουμε ως η «Αθήνα του Ziller».
Στην περίπτωση του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, εφαρμόζοντας μια αναθεωρημένη μορφή της αρχικής του σύλληψης, ο Ziller σχεδίασε ένα λιτό κτίριο με βασικά νεοκλασικά στοιχεία, όπως η τριμερής διάταξη (που στην περίπτωση αυτή προκύπτει από την διαίρεση της πρόσοψης σε τρία μέρη, τα δύο διώροφα και το μεσαίο προεξέχον και τριώροφο), οι παραστάδες στα παράθυρα, καθώς και τα αετώματα που επιστέφουν συμμετρικά δύο από αυτά (αντί του πρόπυλου του αρχικού σχεδίου).
Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία το 1938 (Anschluss), το Αυστριακό Ινστιτούτο μετατράπηκε σε παράρτημα του αντίστοιχου Γερμανικού μέχρι το φθινόπωρο του 1944, οπότε διέκοψε τις εργασίες του, με την φυγή των στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα, για να επαναλειτουργήσει μετά από μια εικοσαετία, το 1964. Στο ίδιο κτίριο στεγάστηκε μεταπολεμικά και η Αυστριακή Πρεσβεία, στο διάστημα μεταξύ των ετών 1947-2003.
