Μνημείο J. F. Julius Schmidt

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Μνημείο J. F. Julius Schmidt. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ο Johann Friedrich Julius Schmidt (Ιούλιος Σμιθ / Σμιτ, 1825-1884) υπήρξε Γερμανός αστρονόμος και γεωφυσικός, διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών επί μια εικοσιπενταετία. Γεννήθηκε στο Eutin του Ostholstein (που τότε ανήκε στο δουκάτο του Oldenburg) και από τα γυμνασιακά του χρόνια εκδήλωσε ενδιαφέρον για την μελέτη της Σελήνης, επηρεασμένος από το βιβλίο σεληνιακής τοπογραφίας του J. H. Schroeter (Selenotopographische Fragmente, 1791). Σε ηλικία μόλις δεκαεπτά ετών προσλήφθηκε στο αστεροσκοπείο του Αμβούργου ως βοηθός του Karl Rumker, από τον οποίο διδάχθηκε τα βασικά στοιχεία της αστρονομίας, ενώ ανακάλυψε και τον πρώτο του κομήτη. Στη συνέχεια εργάστηκε στα αστεροσκοπεία του Bilk, της Βόννης και του Olmutz, ώσπου το 1858 ανέλαβε την διεύθυνση του Αστεροσκοπείου Αθηνών, το οποίο είχε ιδρυθεί δώδεκα χρόνια νωρίτερα στο Λόφο των Νυμφών, υπό την έμπνευση του μαθηματικού και αστρονόμου Γεώργιου Βούρη και την χρηματοδότηση του βαρώνου Σίνα.

Μνημείο J. F. Julius Schmidt. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στη μακρά του θητεία στην Αθήνα, εκμεταλλευόμενος την διαύγεια του έναστρου μεσογειακού ουρανού, ο Schmidt πραγματοποίησε πλήθος αστρονομικών παρατηρήσεων, ανακαλύπτοντας νέους μεταβλητούς και καινοφανείς αστέρες (nova), καθώς και άλλον ένα κομήτη, μελετώντας τους πλανήτες Άρη και Δία κ.τ.λ., ενώ παράλληλα προώθησε την έρευνα στους τομείς της μετεωρολογίας, της σεισμολογίας και της ηφαιστειολογίας.

Μνημείο J. F. Julius Schmidt. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το σημαντικότερο ωστόσο έργο του (που αποτέλεσε ταυτόχρονα και την πραγμάτωση του εφηβικού του ονείρου) υπήρξε η σχεδίαση του νέου τοπογραφικού χάρτη της Σελήνης (Chaptre der Gebirge des Mondes), με τη βοήθεια των Ελλήνων συνεργατών του και την αξιοποίηση του διοπτρικού τηλεσκοπίου Ploessl. Εμπλουτίζοντας τη βιβλιοθήκη του ιδρύματος με πλήθος επιστημονικών εκδόσεων και δημοσιεύοντας συστηματικά μελέτες σε έγκυρα περιοδικά (κυρίως στο Astronomische Nachrichten), ο Schmidt ενέταξε το Αστεροσκοπείο Αθηνών στο διεθνές αστρονομικό γίγνεσθαι.

Μνημείο J. F. Julius Schmidt. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Πέθανε αιφνιδίως στην Αθήνα στις 26 Ιανουαρίου 1884 (7η Φεβρουαρίου ν.η.), σε ηλικία 59 ετών. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη, και την παρακολούθησαν οι βασιλείς, υπουργοί, διπλωμάτες, τα μέλη των ξένων Ινστιτούτων και του Συλλόγου «Παρνασσός», καθηγητές, φοιτητές και μαθητές των εκπαιδευτηρίων της Αθήνας, καθώς και πλήθος κόσμου, ενώ τον επικήδειο εκφώνησε ο καθηγητής της Αστρονομίας και συνεργάτης του Schmidt Δημήτριος Κοκκίδης. Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας, μια πάροδος της οδού Αποστόλου Παύλου στην περιοχή του Αστεροσκοπείου, ονομάστηκε προς τιμήν του οδός Ιουλίου Σμιθ. Στον λιτό τάφο του είναι χαραγμένη η υδρόγειος, στην επιφάνεια της οποίας συμπλέκονται ένας διαβήτης και ένα τηλεσκόπιο στραμμένο προς τα άστρα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

J. F. J. Schmidt, Beitrage Zur Physikalischen Geographie Von Griechenland, Publications de l'Observatoire d' Athènes, εκδ. K. Wilberg, Αθήνα - Leipzig 1861.

J. F. J. Schmidt, «Über Variabilis Cygni», περιοδικό Astronomische Nachrichten, τ. 66 (1866).

Δρ. Ιούλιος Σμιθ, «Περί σεισμών», περιοδικό Πανδώρα, τ. 21 (1871).

J. F. J. Schmidt, Charte der Gebirge des Mondes, Βερολίνο 1878.

Νεκρολογίες στις αθηναϊκές εφημερίδες Αιών, Ακρόπολις και Νέα Εφημερίς, 27 και 28 Ιανουαρίου 1884.

«Todes-Anzeige betr. Johann Friedrich Julius Schmidt», περιοδικό Astronomische Nachrichten, τ. 108 (1884).

«Associates deceased: J. F. J. Schmidt», περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, τ. 45 (1885).

Τοποθεσία

Μνημείο J. F. Julius Schmidt
Α’ Νεκροταφείο, Προτεσταντικό Τμήμα (σειρά F)
Τριβωνιανού 29 & Αναπαύσεως
Αθήνα