Ιλίου Μέλαθρον
Το διασημότερο από τα έργα του Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller) και το πλουσιότερο ιδιωτικό μέγαρο της εποχής του στην Αθήνα, το Ιλίου Μέλαθρον οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1878-1880, για λογαριασμό του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών, Ερρίκου Σλήμαν (Heinrich Schliemann).
Με πηγή έμπνευσης την ιταλική νεοαναγεννησιακή αρχιτεκτονική, προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα, δημιούργησε ο Ερνέστος Τσίλερ το μέγαρο που είχε ονειρευτεί ο Ερρίκος Σλήμαν.
Παρατηρούμε, επομένως, στο αρχιτεκτονικό αυτό κομψοτέχνημα να συνυπάρχουν αρμονικά οι χαρακτηριστικές τοξοστοιχίες της διόρωφης λότζιας (loggia) που δεσπόζει στην πρόσοψη του κτιρίου, με στοιχεία του αθηναϊκού νεοκλασικισμού, όπως οι παραστάδες, τα αετώματα στα ανοίγματα του άνω ορόφου, τα φουρούσια στους εξώστες, αλλά ακόμη και τα ιωνικά επίκρανα στις κολώνες της ίδιας της λότζιας.
Δύο ακόμη στοιχεία αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά του. Το πρώτο είναι η εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα στο πλάι, που οδηγεί από τον κήπο στην κύρια είσοδο, ειδική παραγγελία του ιδιοκτήτη. Η εξωτερική εικόνα του κτιρίου με τη σκάλα ολοκληρωνόταν κάποτε από εικοσιτέσσερα αγάλματα (αντίγραφα ελληνορωμαϊκών πρωτοτύπων), που έστεφαν περιμετρικά το δώμα. Το 1934, όμως, τα αγάλματα αφαιρέθηκαν, με αφορμή την κατάρρευση τμήματος ενός από αυτά στο οδόστρωμα.
Το δεύτερο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του μεγάρου είναι η πλούσια ζωγραφική διακόσμηση του εσωτερικού χώρου που σχεδιάστηκε από τον Σλοβένο ζωγράφο Jurij Šubic. Το καλλιτεχνικό αυτό έργο αντλεί θέματα κυρίως από την μυθολογία και από τις ανασκαφές της Τροίας και των Μυκηνών, και τα πλαισιώνει με διακοσμητικά μοτίβα, σε ύφος επηρεασμένο από τις βίλες της Πομπηίας. Σε όλους τους χώρους υπάρχουν αρχαιοελληνικές επιγραφές με αποσπάσματα από τα έπη του Ομήρου και κείμενα άλλων συγγραφέων, καθιστώντας το κτίριο ένα «σπίτι-βιβλίο», κατά την έκφραση της συζύγου του ιδιοκτήτη, Σοφίας Σλήμαν.
Το εντυπωσιακό κτίριο δεν ξεχώριζε μόνο για την αρχιτεκτονική και την εσωτερική του διακόσμηση, αλλά κι από τεχνικής απόψεως, καθώς ο αρχιτέκτονας είχε εφαρμόσει αξιοσημείωτες νεωτεριστικές λύσεις: κεντρική θέρμανση με φωταέριο, σύστημα εξαερισμού σε κάθε αίθουσα και πυρίμαχα οικοδομικά υλικά, που βελτίωναν σημαντικά (ανάλογα με τις δυνατότητες της εποχής) την πυρασφάλεια του συνόλου.
Μετά τον θάνατο του [Ερρίκου Σλήμαν το μέγαρο παρέμεινε στην ιδιοκτησία της οικογένειάς του μέχρι το 1926, οπότε πωλήθηκε στο Ελληνικό δημόσιο.
Στη συνέχεια, στέγασε διαδοχικά την Εθνική Πινακοθήκη (1927-1929), το Συμβούλιο Επικρατείας (1929-1934), τον Άρειο Πάγο (1934-1981) και τελικώς το Εφετείο (1981-1982).
Το 1984, το μέγαρο περιήλθε στην δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στο διάστημα 1984-2007 πραγματοποιήθηκαν διαδοχικές αποκαταστάσεις του, προκειμένου να φιλοξενήσει το Νομισματικό Μουσείο.