Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Λιτό το τριώροφο κτίριο που σχεδίασε ο Ερνέστος Τσίλερ (Ernst Ziller) ως έδρα του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, τελευταίο από τα ομοειδή ιδρύματα που εγκαινιάζονται τον 19ο αιώνα στην Ελλάδα.
Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Το παράρτημα του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα ιδρύθηκε το 1898 με στόχο την προώθηση αρχαιολογικών ερευνών στον ελλαδικό χώρο και στεγάστηκε στο νεοκλασικό μέγαρο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, που οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1905-1908.
Ο Ερνέστος Τσίλερ δέχθηκε την πρόσκληση να σχεδιάσει ένα κτίριο επί οικοπέδου που παραχώρησε το κράτος σε μια περιοχή εκείνη την εποχή σχεδόν ακατοίκητη. Εφαρμόζοντας μια αναθεωρημένη μορφή της αρχικής του σύλληψης, ο αρχιτέκτονας σχεδίασε ένα λιτό κτίριο με βασικά νεοκλασικά στοιχεία, όπως η τριμερής διάταξη - σε αυτή την περίπτωση, η πρόσοψη του κτιρίου διαιρείται σε τρία τμήματα, δύο διώροφα και το μεσαίο τριώροφο - οι παραστάδες στα παράθυρα, καθώς και τα αετώματα που επιστέφουν συμμετρικά δυο από αυτά.
Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας από τη ναζιστική Γερμανία το 1938 (Anschluss), το Αυστριακό Ινστιτούτο μετατράπηκε σε παράρτημα του αντίστοιχου Γερμανικού μέχρι το φθινόπωρο του 1944. Με την φυγή των στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα διέκοψε τις εργασίες του και επαναλειτούργησε μετά από μια εικοσαετία, το 1964. Από το 1947 έως το 2003, στο ίδιο κτίριο στεγάστηκε και η Αυστριακή Πρεσβεία.
Το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στην Αθήνα συνεχίζει την δράση του σε συνεργασία με ελληνικούς φορείς αρχαιολογικής έρευνας, έχοντας μέχρι τώρα πραγματοποιήσει σημαντικές ανασκαφές, μεταξύ άλλων, στην Αιγείρα, τους Λουσούς, την Αίγινα και την Ήλιδα.
