Γραφεία ΕΣΠΟ

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Προτομή Κώστα Περρίκου στον πεζόδρομο της Οδού Γλάδστωνος. Φωτογραφία: © Culturplay

Γραφεία ΕΣΠΟ (2:15)

Γραφεία ΕΣΠΟ (2:15)


fileGRIECHENLAND COVER 20thC 16.jpg

Η δράση της βραχύβιας φιλοναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ διακόπηκε οριστικά από τις επεμβάσεις των αγωνιστών της Αντίστασης.

Στο τετραώροφο κτίριο στη συμβολή των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, σε μικρή απόσταση από την κεντρική Πλατεία Ομονοίας, στεγάστηκαν το καλοκαίρι του 1941 τα γραφεία της Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής Οργάνωσης (ΕΣΠΟ), μιας ελληνικής φιλοναζιστικής οργάνωσης που ιδρύθηκε για να προωθήσει την συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις.

Στόχοι της οργάνωσης ήταν μεταξύ άλλων η συστηματική προπαγάνδα υπέρ του Άξονα και κατά των Συμμάχων, των κομμουνιστών και των Εβραίων, ενώ λειτούργησε και ως γραφείο στρατολόγησης Ελλήνων εθελοντών για συμμετοχή στις μάχες του ανατολικού μετώπου. Εξαιτίας της φήμης του, το κτίριο και οι ένοικοί του έγιναν σύντομα στόχος της Αντίστασης.

Μία από τις ανάγλυφες προτομές των στελεχών ΠΕΑΝ στον πεζόδρομο της Οδού Γλάδστωνος. Φωτογραφία: © Culturplay

Την Κυριακή, 20 Σεπτεμβρίου 1942, η ειδική ομάδα καταστροφών της αντιστασιακής οργάνωσης ΠΕΑΝ (Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων) διείσδυσε μυστικά στο κτίριο από την κεντρική είσοδο της Οδού Γλάδστωνος και τοποθέτησε ισχυρή ποσότητα δυναμίτιδας στο ισόγειο. Από την τρομερή έκρηξη που ακολούθησε, το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς και πολλά μέλη της ΕΣΠΟ, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος, Σπύρος Στεροδήμας, σκοτώθηκαν. Μετά από αυτό το χτύπημα, η οργάνωση ουσιαστικά διαλύθηκε.

Μνημείο των αγωνιστών ΠΕΑΝ στη γωνία των οδών Γλάδστωνος και Πατησίων. Φωτογραφία: © Culturplay

Οι Γερμανοί εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη των δραστών. Επτά από τα ηγετικά στελέχη της ΠΕΑΝ, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού της οργάνωσης, Κώστα Περρίκου, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1943. Η προτομή του Κώστα Περρίκου, μαζί με τις ανάγλυφες προτομές των εκτελεσμένων συναγωνιστών του κοσμούν σήμερα τον πεζόδρομο της Οδού Γλάδστωνος, σε ανάμνηση της ηρωικής τους ενέργειας.

Poi sammlung 01 el IGNORECLICK .jpg

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ΠΕΑΝ (1941-1945). Πανελλήνιος Ένωση Αγωνιζομένων Νέων. Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα 2004.

Χάγκεν Φλάισερ, Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944. 2 τόμοι. Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα 1988 και 1995.

Στάθης Τουρνάκης, ΠΕΑΝ. Οι βομβιστές της Ελευθερίας. Εκδόσεις Περισκόπιο, Αθήνα 2010.

Τοποθεσία

Πατησίων και Γλάδστωνος
Αθήνα