Το γυναικείο άγαλμα που σαγήνευσε τον Χίτλερ ανακαλύφθηκε στον χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης.
Στον τόπο που σήμερα βρίσκονται τα ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς, την περίοδο της Κατοχής απλωνόταν μια τεράστια, κενή πλατεία, στην οποία επρόκειτο να ανεγερθούν, σύμφωνα με το Σχέδιο Πόλεως, το δικαστήριο και το δημαρχείο της Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο τμήμα αυτής της πλατείας περιφράχθηκε από τις αρχές της Κατοχής για να δημιουργηθεί εκεί ένας μεγάλος σταθμός οχημάτων. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο συγγραφέας Γ. Ιωάννου, η πλατεία γέμισε «με εκατοντάδες αυτοκίνητα, αλλά πολλές φορές και τανκς».
Το Μάρτιο του 1944, στον χώρο αυτόν εκσκάφθηκαν ορύγματα, σε ένα από τα οποία ανακαλύφθηκε ένα - τουλάχιστον - μεγάλο γυναικείο άγαλμα, ύψους 2,11 μέτρων. Κατά την αρχαιολόγο Ε. Μαρκή, το άγαλμα αυτό παριστάνει μια ώριμη γυναίκα που φορεί μακρύ χιτώνα και πλούσιο ιμάτιο και με κόμμωση Βαλερίας Γαλερίας, που συνδέεται με τον τύπο της μικρής ηρακλειώτιδος. Εικάζεται ότι επρόκειτο για εξέχουσα γυναικεία προσωπικότητα της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης. Η δέσποινα προοριζόταν να στηθεί μπροστά από μία κόγχη και γι’ αυτό η πίσω όψη της είναι ακατέργαστη.
Το άγαλμα παραδόθηκε από τις γερμανικές αρχές στον έφορο αρχαιοτήτων Στυλιανό Πελεκανίδη, με επίσημη τελετή και συναυλία που πραγματοποιήθηκε στο χώρο της Ροτόντας. Όμως, λίγο αργότερα, με προσωπική διαταγή του Χίτλερ, η γερμανική διοίκηση πήρε πίσω το άγαλμα, με το πρόσχημα της προφύλαξης από τους βομβαρδισμούς. Η «ηρακλειώτιδα» στάλθηκε στη Γερμανία, στο προσωπικό μουσείο του Χίτλερ και στη συνέχεια στην έπαυλη του Γκαίμπελς. Μετά τον πόλεμο, το άγαλμα βρέθηκε στο αλατωρυχείο του Άουσηκ (Ausseek), στις Αυστριακές Άλπεις, και επιστράφηκε στην ελληνική αρχαιολογική υπηρεσία.
Τοποθεσία
Ρωμαϊκή Αγορά
Οδός Ολύμπου 75
Θεσσαλονίκη
