Το Σκοπευτήριο Καισαριανής αναγνωρίζεται ως το σημαντικότερο, λόγω του μεγάλου αριθμού θυμάτων, μνημείο εκτελέσεων στην κατεχόμενη Ελλάδα και αποτελεί σύμβολο θυσιών του ελληνικού λαού.
Σε μια έκταση 710 στρεμμάτων στη συνοικία της νεόδμητης Καισαριανής, εγκαταστάθηκε τη δεκαετία του 1920, το Σκοπευτήριο που ως τότε χρησίμευε στον ελληνικό στρατό, κυρίως στο πυροβολικό σώμα, ως πεδίο βολών. Η προηγούμενη τοποθεσία του ήταν ένα δασώδες και ακατοίκητο οικόπεδο στην Καλλιθέα, το οποίο απαλλοτριώθηκε από τον Δήμο Αθηναίων το 1923, για να καλυφθούν οι επείγουσες στεγαστικές ανάγκες χιλιάδων προσφύγων από την Μικρά Ασία. Το 1930, το νέο οικόπεδο του Σκοπευτηρίου παραχωρήθηκε στην Πανελλήνια Σκοπευτική Εταιρεία (ΠΣΕ) για την εκπαίδευση πολιτών στην σκοποβολή για λόγους εθνικής άμυνας, υπό τον όρο ότι ο χώρος θα συνεχιζόταν να αξιοποιείται και από τις ένοπλες δυνάμεις.
Την περίοδο της Κατοχής, το Σκοπευτήριο Καισαριανής επιλέχθηκε ως κεντρικός χώρος εκτελέσεων. Σε σχέση με άλλα σημεία, οι εκτελέσεις εκεί ήταν μαζικές, συνεχείς και πολυάριθμες. Η ζοφερή φήμη του χώρου άρχισε στις 5 Ιουνίου 1942, όταν πέντε αξιωματικοί εκτελέστηκαν με την κατηγορία της κατασκοπείας. Ακολούθησαν ακόμη οκτώ τυφεκισμοί μέχρι το τέλος της χρονιάς. Το 1943, ο αριθμός και η συχνότητα των εκτελέσεων αυξήθηκαν (134 τυφεκισμένοι σε 26 ομαδικές εκτελέσεις).
Το 1944, πραγματοποιήθηκαν 18 ομαδικές εκτελέσεις με 493 θύματα. Ο πιο αιματηρός μήνας –με 299 νεκρούς– ήταν ο Μάιος. Την 1η Μαΐου, μεταφέρθηκαν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου και, ως αντίποινο για την δράση της αντιστασιακής οργάνωσης Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), εκτελέστηκαν με πολυβόλα 200 πολιτικοί κρατούμενοι της Δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά, οι περισσότεροι μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, που είχαν παραδοθεί δέσμιοι στα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα. Στις 10 Μαΐου, ακολούθησε η εκτέλεση 92 ατόμων, εκ των οποίων οι 10 ήταν γυναίκες.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο δεν πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις, επειδή η συνοικία της Καισαριανής βρισκόταν υπό τον έλεγχο ένοπλων ομάδων του ΕΛΑΣ, που φρουρούσαν τις εισόδους σε όλη την περιοχή. Τα τελευταία θύματα ήταν 48 άνδρες και 2 μαθήτριες, που έπεσαν από τα πυρά του γερμανικού αποσπάσματος στις 5 Σεπτεμβρίου. Συνολικά τυφεκίστηκαν 625 άτομα, ανάμεσά τους, 20 Ιταλοί και 5 Γερμανοί στρατιώτες, καταδικασμένοι με αποφάσεις των αντίστοιχων στρατοδικείων.
Το 1984, το Σκοπευτήριο ανακηρύχθηκε Ιστορικό Μνημείο και έκτοτε αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για την εθνική συλλογική μνήμη. Μέσα στον χώρο του, το 2005 ανεγέρθηκε το Μνημείο των Πεσόντων Πατριωτών και, στις 9 Μαΐου 2016, εγκαινιάστηκε το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης. Ωστόσο, η μνημειοποίηση και η γενικότερη ανάδειξή του περιορίζονται από το ιδιοκτησιακό του καθεστώς, καθώς ανήκει ακόμη στην Πανελληνία Σκοπευτική Εταιρεία.
