Το στρατόπεδο στην τοποθεσία Ζέιτενλικ, στα βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης, χρησιμοποιήθηκε ως ένα από τα 36 στρατόπεδα συγκέντρωσης των αρχών της Κατοχής στην Ελλάδα.
Αρχικά υπό την κατοχή του οθωμανικού πυροβολικού, μετά την ένταξη της Θεσσαλονίκης στο νεοσύστατο κράτος της Ελλάδας, το στρατόπεδο παραδόθηκε στον ελληνικό στρατό και έλαβε το όνομα του ήρωα του μακεδονικού αγώνα Παύλου Μελά.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, η Αστυνομία Ασφαλείας (Sicherheitspolizei / SiPo) μετέτρεψε το στρατόπεδο σε φυλακή και στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η ZιΠο (SiPo) είχε περιλάβει τη Γκεστάπο (Gestapo) - μυστική υπηρεσία ασφαλείας - και την Κριπο (Kripo) - δικαστική αστυνομία - και από το 1939 αποτελούσε τμήμα της ενιαίας υπηρεσίας του Ράιχ (Reich), στην οποία συγχωνεύθηκαν οι κρατικές και κομματικές υπηρεσίες ασφαλείας (Reichssicherheitshauptamt / RSHA).
Το στρατόπεδο περιλάμβανε δύο βασικούς τομείς. Στον πρώτο φυλακίζονταν όσοι είχαν δικαστεί από γερμανικά στρατοδικεία και στον δεύτερο υπόδικοι, ύποπτοι ή απλώς όμηροι που είχαν συλληφθεί σε κάποιο μπλόκο.
Υπολογίζεται ότι από αυτό πέρασαν 5.000 κρατούμενοι, από τους οποίους οι 800 εκτελέστηκαν για αντίποινα μετά από σαμποτάζ. Οι περισσότερες εκτελέσεις κρατουμένων του στρατοπέδου, κυρίως ομήρων, έγιναν στη δυτική πλευρά του στρατοπέδου Παύλου Μελά, μπροστά σε μία «τούμπα», ορατή από το κτίριο, που από καιρό έχει ισοπεδωθεί.
Τοποθεσία
Πρώην Στρατόπεδο Παύλου Μελά
Λαγκαδά 189
Σταυρούπολη
Θεσσαλονίκη
