Μέγαρο Σλήμαν-Μελά

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά (2:56)

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά (2:56)


fileGRIECHENLAND COVER OLDPALACE 9 KK.jpg

To τετραώροφο μέγαρο της οδού Πανεπιστημίου, στο οποίο στεγάζεται και ο ιστορικός κινηματογράφος Ιντεάλ, οικοδομήθηκε περί το 1900, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller), για λογαριασμό της Ανδρομάχης και του Αγαμέμνονα Σλήμαν, παιδιών του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών Ερρίκου Σλήμαν (Heinrich Schliemann).

Μία από τις αρχιτεκτονικές δημιουργίες του Τσίλερ με τις οποίες εισήγαγε την μεγάλη κλίμακα στην Αθήνα του 1900, το μέγαρο Σλήμαν-Μελά ανήκει στην κατηγορία των πολυώροφων οικοδομών μικτής χρήσης – με κατοικίες, γραφεία, καταστήματα - που κάνουν την εμφάνισή τους εκείνη την εποχή.

Όπως και τα όμοιά του, το Νέο Αρσάκειο της οδού Σταδίου και η Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά προβλεπόταν να διαθέτει και δύο πυργοειδείς τρούλους, οι οποίοι, όμως, τελικώς δεν κατασκευάστηκαν.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: © Culturplay

Νεομπαρόκ και νεοκλασικά στοιχεία επικρατούν σε ένα μάλλον λιτό διακοσμητικό σύνολο. Στην πρόσοψη, που χωρίζεται σε τρία τμήματα, αξιοσημείωτες είναι οι εναλλαγές στοιχείων που δημιουργούν ποικιλία, ελαφρύνοντας την μονοτονία των μεγάλων επιφανειών του οικοδομήματος. Παραδείγματος χάριν, τις τοξωτές εισόδους του ισογείου διαδέχονται άλλες που πλαισιώνονται από παραστάδες με ιωνικά επίκρανα. Παρομοίως, οι καμπύλοι εξώστες με τις αετωματικές επιστέψεις του πρώτου ορόφου, εναλλάσσονται με ορθογώνια μπαλκόνια και οριζόντιες επιστέψεις.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Διαφορετική είναι η εικόνα του κτιρίου επί της Χαριλάου Τρικούπη, όπου οι είσοδοι επιστέφονται από αετώματα. Από αυτή την πλευρά, μάλιστα, το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά συνορεύει με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, επίσης δημιουργία του Τσίλερ και ιδιοκτησία του Ερρίκου Σλήμαν, που μεταβιβάστηκε από τους κληρονόμους του στο γερμανικό κράτος το 1899, δηλαδή λίγο πριν χτιστεί το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: © Culturplay

Από την ανέγερσή του, το κτίριο στεγάζει κυρίως γραφεία και καταστήματα. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει ο ιστορικός κινηματογράφος «Ιντεάλ» (1919), μια από τις μεγαλύτερες αίθουσες της Αθήνας και από τις πρώτες που πρόβαλαν «ομιλούσες» ταινίες (1929). Εκεί, επίσης, εδρεύει από την ίδρυσή του (1936) ο ιστορικός εκδοτικός οίκος «Πάπυρος», πρωτοπόρος στις εκδόσεις αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων με παράλληλη μετάφραση στα νέα ελληνικά.

Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg

Ανδρομάχη και Αγαμέμνων Σλήμαν

Η Ανδρομάχη Σλήμαν γεννήθηκε το 1871, όταν ο πατέρας της ανέσκαπτε την Τροία, γι' αυτό και πήρε το όνομα της συζύγου του γιου του βασιλιά των Τρώων, Έκτορα. Ο Αγαμέμνων Σλήμαν γεννήθηκε το 1878, την εποχή που ο πατέρας του ανακάλυπτε το χρυσό προσωπείο του βασιλιά των Μυκηνών.

Σε ηλικία είκοσι ενός ετών, η Ανδρομάχη παντρεύτηκε τον Λέοντα Μελά (1872-1905), κατόπιν βουλευτή Αγυιάς, με τον οποίο απέκτησε τρεις γιούς. Μετά τον πρόωρο θάνατο του Μελά (μόλις τρείς μήνες μετά τον φόνο του αδελφού του ανθυπολοχαγού Παύλου Μελά στη Μακεδονία), ο Αγαμέμνων διεκδίκησε με επιτυχία την βουλευτική έδρα του γαμπρού του στη Θεσσαλία (1905). Κατά την κατοπινή μακρά πολιτική του καριέρα, ήρθε σε προσωπική αντιπαράθεση με τον υπερασπιστή των κολλήγων, Μαρίνο Αντύπα (1906), και συντάχθηκε αρχικά στο πλευρό του Βενιζέλου (1910) για να συγκρουστεί στη συνέχεια μαζί του όταν, ως πρέσβης της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενεπλέχθη σε ένα σκάνδαλο προμηθειών (1914). Πήρε το μέρος του βασιλιά Κωνσταντίνου κατά τον Διχασμό, και αργότερα συνέπραξε με τον στρατηγό Κονδύλη (1933), αλλά αντιτάχθηκε στη δικτατορία Μεταξά.

Ενδιαμέσως, το πολυδάπανο διαζύγιό του με την Nadine de Bornemann (ακολούθως σύζυγο του κατοπινού πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη), εξανάγκασε την μητέρα του να πωλήσει το «Ιλίου Μέλαθρον» το 1926. Πέθανε στο Παρίσι το 1954, σε ηλικία 77 ετών. Η Ανδρομάχη έζησε επί μακρόν στο πλευρό της μητέρας της, με την οποία συνέβαλαν από κοινού στην ίδρυση του νοσοκομείου «Σωτηρία». Πέθανε στην Αθήνα το 1962, σε ηλικία 92 ετών.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Νεκρολογίες και ρεπορτάζ από την κηδεία του Heinrich Schliemann στις αθηναϊκές εφημερίδες Εφημερίς, 15 Δεκεμβρίου 1890 και Το Άστυ, 23 και 24 Δεκεμβρίου 1890.

Νεκρολογίες για τον Λέοντα Μελά στις αθηναϊκές εφημερίδες Εμπρός, 7-8 Ιανουαρίου 1905 και Σκριπ, 8-10 Ιανουαρίου 1905.

Το επεισόδιο μεταξύ Αγ. Σλήμαν και Μ. Αντύπα στην εφημερίδα Εμπρός, 11, 14 και 20 Σεπτεμβρίου 1906.

Η πρεσβευτική θητεία του Αγ. Σλήμαν στις ΗΠΑ και τα παρεπόμενά της, στις εφημερίδες New York Times, 14 Ιανουαρίου 1914, Εμπρός, 24 Οκτωβρίου 1914, 30-31 Δεκεμβρίου 1914, 15 Μαρτίου 1961 και Σκριπ, 1-4 Ιανουαρίου 1915.

Αγαμέμνων Σλήμαν, «Ο Ελληνικός λαός δια τον Δημήτριον Γούναρην», εφημερίδα Σκριπ, 1 Δεκεμβρίου 1924.

Νεκρολογίες και ρεπορτάζ από την κηδεία της Σοφίας Σλήμαν στις αθηναϊκές εφημερίδες Αθηναϊκά Νέα, Έθνος, Ελεύθερον Βήμα και Εσπερινή, 28-30 Οκτωβρίου 1932.

Emil Ludwig, Schliemann - Geschichte eines Goldsuchers, Βερολίνο 1932.

Εμίλ Λούντβιχ, Ιστορία ενός χρυσοθήρα, Αθήνα 1962.

Ψήφισμα του Νοσοκομείου «Σωτηρία» επί τω αγγέλματι του θανάτου της Ανδρομάχης Μελά, στην εφημερίδα Το Βήμα, 6 Μαρτίου 1962.

Δημήτριος Παπαστάμου, Ερνέστος Τσίλλερ – Προσπάθεια Μονογραφίας, Αθήνα 1973.

Νεκρολογία για την Nadine Σλήμαν-Τσαλδάρη, στην εφημερίδα Τα Νέα, 27 Μαρτίου 1973.

H.Döhl, Heinrich Schliemann- Mythos und Ärgernis, München 1981.

Robert Payne, The Gold of Troy: The Story of Heinrich Schliemann and the Buried Cities of Ancient Greece, 2η έκδ. Νέα Υόρκη 1990.

Danae Coulmas, Schliemann und Sophia: Eine Liebesgeschichte, Μόναχο 2002.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Athens 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Δημήτρης Φύσσας, Τα σινεμά της Αθήνας 1896 – 2013, Ιστορίες του αστικού τοπιού, Αθήνα 2013.

Τοποθεσία

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά
Oδός Πανεπιστημίου 46 & Χαριλάου Τρικούπη
Αθήνα