Νέο Αρσάκειο

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Νέο Αρσάκειο (2:29)

Νέο Αρσάκειο (2:29)


fileGRIECHENLAND COVER ARSAKEIO 5 LK.jpg

Οι εντυπωσιακές προσόψεις του συγκροτήματος του Νέου Αρσακείου κατασκευάστηκαν το 1907, βάσει σχεδίων του Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller).

Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: Κ.Κ. © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Για πρώτη φορά, ο Γερμανός αρχιτέκτονας που άφησε την σφραγίδα του στην πόλη, Ερνέστος Τσίλερ, παρουσιάζει στην Αθήνα του 1900 την έννοια της μεγάλης κλίμακας οικοδομών, με την επέμβασή του στο Νέο Αρσάκειο, καθώς και με τα σύγχρονα έργα του, το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά επί της οδού Πανεπιστημίου και την Πολυκατοικία Πεσμαζόγλου επί της Λεωφόρου Β. Σοφίας.

Το συγκρότημα των οδών Σταδίου, Αρσάκη και Πανεπιστημίου καταλαμβάνει τη θέση μιας σειράς παλαιότερων κτιρίων του 19ου αιώνα, τα οποία είχαν περιέλθει διαδοχικά στην ιδιοκτησία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Τα οικοδομήματα αυτά - με εξαίρεση το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο στη βορειοανατολική γωνία - κατεδαφίστηκαν το 1900, προκειμένου να ανεγερθεί σε όλη την επιφάνεια του οικοδομικού τετραγώνου ένα σύγχρονο μέγαρο, στη γραμμή των μεγάλων οικοδομών εμπορικής εκμετάλλευσης της εποχής.

Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: © Culturplay

Ενδιαφέρον είναι ότι αρχική οικοδομή δεν σχεδιάστηκε από τον Τσίλερ, αλλά από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Μαρούδη. Το αποτέλεσμα, όμως, δεν ικανοποίησε τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι το 1907 ανέθεσαν στον Τσίλερ την πλήρη αναδιαμόρφωση των προσόψεων.

Στις προσόψεις του Νέου Αρσακείου έχουν εφαρμοστεί οι αρχές του εκλεκτικισμού σε κολοσσιαίες διαστάσεις, με νεοκλασικά στοιχεία στα ανοίγματα, νεομπαρόκ πυργοειδείς τρούλους στις ελεύθερες γωνίες και γυάλινη στέγη επί της στοάς του συγκροτήματος.

Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το 1925, στο τελευταίο ελεύθερο τμήμα του τετραγώνου επί της οδού Πεσμαζόγλου οικοδομήθηκε το κτίριο διοίκησης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ενώ η αξιοποίηση του συγκροτήματος ολοκληρώθηκε με την ανέγερση του κινηματοθεάτρου "Ορφεύς" στο εσωτερικό της στοάς (1936-1937), καθώς και την εγκατάσταση του "Θεάτρου Τέχνης" του Καρόλου Κουν στο υπόγειο.

Νέο Αρσάκειο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στα τέλη του 20ού αιώνα, πραγματοποιήθηκε μια ευρύτατη αποκατάσταση και ανακαίνιση ολόκληρου του συγκροτήματος, στο πλαίσιο της οποίας κατεδαφίστηκε ο "Ορφεύς", όπως και τα εμπορικά καταστήματα που είχαν κτιστεί το 1936, ενώ από το 1996 διευθετήθηκε η "Στοά του Βιβλίου”.

Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg

Απόστολος Αρσάκης (1792 - 1874)

Ο ιατρός, λόγιος, πολιτικός και εθνικός ευεργέτης, Απόστολος Αρσάκης, γεννήθηκε στο χωριό Χοταχόβα, κοντά στην Πρεμετή (σημερινό Χοτόβε Αλβανίας). Συγγενής με την οικογένεια Τοσίτσα, έζησε και έδρασε στη Ρουμανία, της οποίας διετέλεσε πρωθυπουργός για λίγες ημέρες το 1862. Επιθυμώντας να συμβάλει στην πνευματική και ηθική άνοδο των νεοελλήνων, ολοκλήρωσε με δικές του δαπάνες στην οικοδόμηση σχολείου, το οποίο είχε θεμελιώσει αλλά αδυνατούσε, λόγω έλλειψης πόρων, να αποπερατώσει η τότε νεοσύστατη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Η συνολική του χορηγία προς την Εταιρία υπολογίζεται στις 600.000 χρυσές δραχμές. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον μεγάλο ευεργέτη του, το σχολείο ονομάστηκε «Αρσάκειον», ενώ με το όνομα αυτό είναι γνωστό και το συγκρότημα που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Αρσάκη, Σταδίου και Πεσμαζόγου. Πέθανε στο Βουκουρέστi σε ηλικία 82 ετών.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942.

Δημήτρης Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995.

Κώστας Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 3η έκδ. 1996.

Η εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία, Αθήνα 1996.

Μάνος Γ. Μπίρης, «Από τον όψιμο Νεοκλασικισμό ως την ανάδυση του μοντερνισμού, 1900-1930», Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα 2000.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Athens 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Σύνδεσμος

Η Στοά του Βιβλίου

Τοποθεσία

Νέο Αρσάκειο
Oδός Σταδίου 44-46
Αθήνα