Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών (2:48)

Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών (2:48)


fileGRIECHENLAND COVER CHEMIE 1 LK.jpg

Το πρώτο σύγχρονο επιστημονικό χημείο του νέου ελληνικού κράτους θεμελιώθηκε στις 6 Ιουνίου 1887, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Ziller).

Χρειάστηκαν μόλις δύο χρόνια για να χτιστεί, αλλά είκοσι χρόνια από τον σχεδιασμό του μέχρι να τοποθετηθεί η θεμέλιος λίθος. Τα σχέδια του Τσίλερ για το Χημείο εξετάστηκαν και εγκρίθηκαν από τον αρχιτέκτονα Έντμουντ Τσάστραου (Edmund Zastrau), γνωστό για τον σχεδιασμό του Ινστιτούτου Χημείας και Φυσιολογίας του Βερολίνου (Chemisch-physiologischen Institut) και από τον διακεκριμένο χημικό Άουγκουστ Βίλχελμ (August Wilhelm von Hofmann, 1818-1892), δημιουργό των πρώτων υποδειγματικών πειραματικών εργαστηρίων στο Βασιλικό Κολλέγιο Χημείας του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Πρόσοψη Παλαιού Χημείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στην προσπάθεια κατασκευής ενός σύγχρονου Χημείου για το Πανεπιστημίου Αθηνών πρωτοστάτησε ο καθηγητής Αναστάσιος Χρηστομάνος, ο οποίος επέβλεψε και την ανέγερσή του. Η ανάγκη τότε για ειδικό εργαστηριακό χώρο ήταν μεγάλη, καθώς έως τα τέλη του 19ου αιώνα τα χημικά πειράματα εκτελούνταν στο υπόγειο του κεντρικού κτιρίου του πανεπιστημίου από τον πρώτο καθηγητή Χημείας, τον Βαυαρό Ξέβιερ Λάντερερ (Xavier Landerer), από τον καθηγητή Αλέξανδρο Βενιζέλο και από τον ίδιο τον Αναστάσιο Χρηστομάνο. Οι παραδόσεις των μαθημάτων στο νέο κτίριο ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 1890, ενώ στους χώρους του λειτούργησαν επίσης το πρώτο Πανεπιστημιακό Οινοποιείο, αλλά και η πρώτη γεννήτρια ακτίνων Roentgen το 1897.

Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το Παλαιό Χημείο, όπως αποκαλείται πλέον το κτίριο, διακρίνεται για την στιβαρή λιτότητα των όψεών του, με μοναδική διακόσμηση το νεοκλασικό αέτωμα που επιστέφει τους δύο ιωνικούς κίονες της εισόδου. Στο εσωτερικό ξεχωρίζουν το μεγάλο αμφιθέατρο που φωτίζεται από δύο αίθρια, καθώς και οι πρότυποι για την εποχή τους χώροι των εργαστηρίων.

Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το 1911 το κτίριο υπέστη μεγάλες ζημιές από πυρκαγιά, οι οποίες αποκαταστάθηκαν το 1918. Ακολούθησε η προσθήκη του τρίτου ορόφου, προκειμένου να στεγαστούν τα εργαστήρια Φυσικής, Φαρμακευτικής και Φυτολογίας. Έκτοτε, στους χώρους του έχει φιλοξενήσει, μεταξύ άλλων, το Γενικό Χημείο του Κράτους, το Εθνικό Γραφείο Μέτρων και Σταθμών, τη Θαλασσογραφική Εταιρεία, το Βοτανικό Μουσείο και την Ελληνική Αστροναυτική Εταιρεία.

Με τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη λειτουργία του, τα εργαστήρια μετεγκαταστάθηκαν στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Στις αρχές του 21ου αιώνα, χρειάστηκε να γίνουν εκτενείς εργασίες ανακαίνισης, ώστε να μπορεί πλέον σήμερα να στεγάζει το Μουσείο Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου.

Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg

Αναστάσιος Χρηστομάνος (1841-1906)

Ο Αναστάσιος Χρηστομάνος μνημονεύεται για την τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη του επιστημονικού κλάδου της Χημείας στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα του έργου του την ίδρυση του Εθνικού Χημείου.

Γεννήθηκε στη Βιέννη και σπούδασε στα πανεπιστήμια της γενέτειράς του, αλλά και της Καρλσρούης, της Χαϊδελβέργης και του Βερολίνου. Για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, δίδαξε στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ενώ την περίοδο 1897-1898, διετέλεσε πρύτανης του ιδρύματος. Mε πρότασή του, μάλιστα, ιδρύθηκε και η Φυσικομαθηματική Σχολή, με απόσπαση των τμημάτων Φυσικής και Μαθηματικών από τη Φιλοσοφική σχολή.

Ανάμεσα στο πλούσιο έργο του συγκαταλέγονται η μελέτη της ηφαιστειακής δραστηριότητας στη Σαντορίνη, η διοργάνωση και η εποπτεία του δημοτικού φωτισμού Αθηνών και η πρώτη απόπειρα περιγραφής της λίμνης της Βουλιαγμένης, κατά την οποία επισημάνθηκαν οι ιαματικές ιδιότητες των νερών της.

Παντρεύτηκε την Αθηνά Λίντερμάγιερ (Lindermayer), κόρη του Βαυαρού γιατρού του βασιλιά Όθωνα και της Αικατερίνης Προκοπίου Μπενιζέλου, και απέκτησαν πέντε παιδιά, μεταξύ των οποίων τον μετέπειτα λογοτέχνη Κωνσταντίνο.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Jacob Volhard, Emil Fischer, August Wilhelm von Hofmann: Ein Lebensbild, Berlin 1902.

Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942.

Μιχαήλ Στεφανίδης, Εκατονταετηρίς 1837-1937: Ιστορία της Φυσικομαθηματικής Σχολής, 2 τόμοι, Αθήνα 1948-1952.

John J. Beer, «A. W. Hofmann and the Founding of the Royal College of Chemistry», Journal of Chemical Education 37 (1960).

«175 Jahre Veterinärmedizinische Fakultät Berlin, 1790-1965», Wissenschaftliche Zeitschrift der Humboldt-Universitat zu Berlin (1965/ Sonderband).

Δημήτριος Παπαστάμου, Ερνέστος Τσίλλερ – Προσπάθεια Μονογραφίας, Αθήνα 1973.

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κατάλογος Έκθεσης Ενθυμημάτων «1837-1987: Εκατόν Πενήντα Χρόνια», Αθήνα 1987.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Maro Kardamitsi-Adami, Manos Biris, Neoclassical architecture in Greece, Los Angeles 2004.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Αθήνα 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σχολή Θετικών Επιστημών, Οδηγός σπουδών του Τμήματος Φυσικής, Αθήνα 2008.

Σύνδεσμος

Μουσείο Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου

Τοποθεσία

Παλαιό Χημείο Πανεπιστημίου Αθηνών
Οδός Σόλωνος 104
Αθήνα