Griechenland:Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert: Unterschied zwischen den Versionen

Aus goethe.de
Wechseln zu: Navigation, Suche
(Die Seite wurde neu angelegt: „[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_4_LK.jpg|200px|thumb|left|Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης …“)
 
 
(18 dazwischenliegende Versionen desselben Benutzers werden nicht angezeigt)
Zeile 1: Zeile 1:
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_4_LK.jpg|200px|thumb|left|Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_4_LK.jpg|500px|thumb|left|Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]{{#newBox:}}
 +
{{#Audio:http://lbs.goethe.de/mediawiki/images/9/93/GRIECHENLAND_ARCHITEKTUR_EL_64_POI_26.mp3|Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert (2:43)|[[Datei:GRIECHENLAND_COVER_SCHAUBERT_4_LK.jpg]]||Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert}}{{#newBox:articlebox}}
  
Ο Gustav Eduard Schaubert (Εδουάρδος Σάουμπερτ, 1804-1860) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της. Γεννήθηκε στο Breslau της πρωσικής Σιλεσίας (σήμερα ανήκει στην Πολωνία και ονομάζεται Wroclaw) και σπούδασε στην Ακαδημία Αρχιτεκτονικής του Βερολίνου (Berliner Bauakademie), όπου υπήρξε μαθητής του σημαντικότερου ίσως Γερμανού νεοκλασικού αρχιτέκτονα Karl Friedrich Schinkel (1781-1841) και συμφοιτητής του Έλληνα αρχιτέκτονα Σταμάτιου Κλεάνθη (1802-1862).
+
Τρεις αρχιτέκτονες έλαβαν μέρος στην θεμελίωση του Δημοτικού Νοσοκομείου «Ελπίς», του πρώτου νοσοκομείου της Aθήνας, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1836 στο κτίριο που σήμερα στεγάζει το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και το Θεατρικό Μουσείο.
  
Μετά το πέρας των σπουδών τους, οι δύο φίλοι αποφάσισαν να έρθουν στην Ελλάδα που είχε μόλις απελευθερωθεί από την Τουρκική κατοχή, προκειμένου να λάβουν μέρος στο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας, υπό τον πρώτο Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.  
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_5_LK.jpg|500px|thumb|left|Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_2_LK.jpg|750px|thumb|left|Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
Έξι χρόνια και δωρεές του βασιλιά Λουδοβίκου της Βαυαρίας, πατέρα του [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%8C%CE%B8%CF%89%CE%BD_%CE%91%27_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%82?uselang=el Όθωνα], της δούκισσας της Πλακεντίας και πολλών εύπορων Ελλήνων απαιτήθηκαν για να ολοκληρωθεί το κεντρικό τμήμα του νοσοκομείου.
  
Το 1831 εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου προχώρησαν στη συστηματική τοπογράφηση της πόλης και στη συνέχεια συνέταξαν την πολεοδομική τους πρόταση, εν όψει της πιθανής εγκατάστασης εκεί της πρωτεύουσας του νεοπαγούς κράτους. Το σχέδιό τους, που αποτελούσε εφαρμογή των ιδεών της νεοκλασικής-ρομαντικής πολεοδομικής σχολής, με βασικά στοιχεία τον γεωμετρικό σχεδιασμό, τον λειτουργικό προγραμματισμό και την ορθολογιστική χρήση του χώρου, σε συνδυασμό με τις ιστορικές αναφορές, εγκρίθηκε το 1833 από την Βαυαρική Αντιβασιλεία, που είχε εν τω μεταξύ αναλάβει τα ηνία του κράτους, εν ονόματι του ανήλικου Βασιλιά Όθωνα [*]. Παρά τις κατοπινές αναθεωρήσεις (κυρίως από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Leo von Klenze), αρκετές από τις βασικές γραμμές του σχεδίου Κλεάνθη-Schaubert (όπως είθισται να αποκαλείται) παρέμειναν σε ισχύ και ανιχνεύονται μέχρι σήμερα στον ιστό της σύγχρονης Αθήνας.  
+
Τα αρχικά σχέδια ήταν του Γερμανού αρχιτέκτονα Φρίντριχ Στάουφερτ (Friedrich Stauffert). Τροποποιήθηκαν από τον συμπατριώτη του Έντουαρντ Σάουμπερτ (Eduard Schaubert), ενώ την ευθύνη της ανέγερσης ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Χανς Κρίστιαν Χάνσεν (Hans Christian Hansen, 1803-1883).  
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_3_LK.jpg|750px|thumb|left|Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
Οι δύο εκατέρωθεν πτέρυγες του νεοκλασσικού κτιρίου συμπληρώθηκαν το 1858. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο περιβάλλων μαντρότοιχος και οι προσθήκες κατεδαφίστηκαν και το κτίριο, ανακαινισμένο και με τις απαραίτητες μετατροπές βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κίμωνα Λάσκαρη, στέγασε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και το Θεατρικό Μουσείο.
  
Στο διάστημα της παραμονής του στην Ελλάδα, ο Schaubert συνέβαλε επίσης στην εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων του Πειραιά και της Ερέτριας, πραγματοποίησε αρχαιολογικές εργασίες, κυρίως στην Ακρόπολη (αποκαλύπτοντας μεταξύ των άλλων ότι οι αρχαίοι ναοί έφεραν χρώματα και συμμετέχοντας στην αναστήλωση του Ναού της Απτέρου Νίκης), ενώ σχεδίασε παράλληλα και αρκετές  οικοδομές. Το 1850 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου και πέθανε, δέκα χρόνια αργότερα.
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_3_LK.jpg|500px|thumb|left|Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
Το όνομά του δόθηκε σε δύο οδούς της Αθήνας (στα Πατήσια) και του Πειραιά (στα Καμίνια), σε ανάμνηση της συμβολής του στον πολεοδομικό τους σχεδιασμό, ενώ τον Φεβρουάριο του 1974 τοποθετήθηκε στο προαύλιο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων η προτομή του, έργο του αξιόλογου Έλληνα γλύπτη Φάνη Σακελλαρίου.  
+
Το Πολιτικό Νοσοκομείο, όπως έμεινε γνωστό σε αντιδιαστολή με το [http://lbs.goethe.de/mediawiki/index.php/Griechenland:%CE%A3%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%9D%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BF_(%C2%AB%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CF%81%CF%85%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%C2%BB)?uselang=el Στρατιωτικό Νοσοκομείο] της περιοχής Μακρυγιάννη (κτίριο Βάιλερ), είναι ένα από τα πολλά δείγματα της σημαντικής συνεισφοράς του Σάουμπερτ στην ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας. Καθοριστική ήταν η συμμετοχή του στην τοπογραφία και τον πολεοδομικό σχεδιασμό της Αθήνας, όπως επίσης και η συνεργασία του σε αυτό το πλαίσιο με τον Έλληνα φίλο και συμφοιτητή του, Σταμάτη Κλεάνθη. Ο Γερμανός αρχιτέκτονας διακρίθηκε, επιπλέον, για την συμβολή του σε αρχαιολογικές εργασίες, κυρίως στην Ακρόπολη.
  
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_5_LK.jpg|750px|thumb|left|Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
+
[[Datei:GRIECHENLAND_SCHAUBERT_2_LK.jpg|500px|thumb|left|Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών]]
  
Σημειωτέον ότι το νεοκλασικό κτίριο ενώπιον του οποίου βρίσκεται η προτομή, είχε θεμελιωθεί το 1836 ως Πολιτικό Νοσοκομείο (σε αντιδιαστολή με το προηγηθέν Στρατιωτικό Νοσοκομείο στου Μακρυγιάννη), βάσει σχεδίων του Γερμανού αρχιτέκτονα Friedrich Stauffert, που τροποποιήθηκαν πιθανότατα από τον ίδιο τον Schaubert, ενώ την τελική ευθύνη της οικοδομής είχε αναλάβει ο Δανός αρχιτέκτονας Christian Hansen, που προέβη επίσης σε κάποιες τροποποιήσεις. Στην ανέγερσή του νοσοκομείου είχαν συμβάλει με δωρεές, μεταξύ άλλων, ο Όθωνας και ο πατέρας του Λουδοβίκος της Βαυαρίας, καθώς και πολλοί ευκατάστατοι Έλληνες και ξένοι.  
+
Ενώπιον του Πολιτικού Νοσοκομείου στέκει η μαρμάρινη προτομή του Σάουμπερτ, που φιλοτέχνησε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μνημειακής γλυπτικής στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, ο Φάνης Σακελλαρίου (1916 – 2000).  Η προτομή του τοποθετήθηκε στον χώρο το Φεβρουάριο 1974, ενώ λίγο αργότερα έγιναν και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στενού συνεργάτη του, Σταμάτη Κλεάνθη, την οποία φιλοτέχνησε ο ίδιος γλύπτης και, επομένως, ίσως να επρόκειτο για κοινή παραγγελία.
 +
[[Datei:Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg|500px|thumb|left|]]{{#newBox:listbox}}
 +
== Έντουαρντ Σάουμπερτ (1804-1860)==
 +
Ο Γερμανός αρχιτέκτονας Έντουαρντ Σάουμπερτ (Gustav Eduard Schaubert) δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της. Γεννήθηκε στο Μπρέσλαου (Breslau) της πρωσικής Σιλεσίας, το οποίο σήμερα ανήκει στην Πολωνία. Σπούδασε στην Ακαδημία Αρχιτεκτονικής του Βερολίνου (Berliner Bauakademie), όπου υπήρξε μαθητής του σημαντικότερου ίσως Γερμανού νεοκλασικού αρχιτέκτονα, Καρλ Φρίντριχ Σίνκελ (Karl Friedrich Schinkel, 1781-1841) και συμφοιτητής του Έλληνα αρχιτέκτονα Σταμάτιου Κλεάνθη (1802-1862).
  
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο περιβάλλων μαντρότοιχος και οι προσθήκες κατεδαφίστηκαν και το κτίριο, ανακαινισμένο και με τις απαραίτητες μετατροπές (βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κίμωνα Λάσκαρη), στεγάζει έκτοτε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και το Θεατρικό Μουσείο.
+
Μετά το πέρας των σπουδών τους, οι δύο φίλοι ήρθαν στην Ελλάδα προκειμένου να λάβουν μέρος στο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας. Το 1831, προχώρησαν στη συστηματική τοπογράφηση της Αθήνας και στη συνέχεια συνέταξαν την πολεοδομική τους πρόταση, εν όψει της πιθανής εγκατάστασης εκεί της πρωτεύουσας του νέου κράτους. Το σχέδιο Κλεάνθη-Σάουμπερτ, που αποτελούσε εφαρμογή των ιδεών της νεοκλασικής-ρομαντικής πολεοδομικής σχολής, εγκρίθηκε το 1833 από την Βαυαρική Αντιβασιλεία, που είχε εν τω μεταξύ αναλάβει τα ηνία του κράτους. Παρά τις κατοπινές αναθεωρήσεις, κυρίως από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Λέο φον Κλένσε (Leo von Klenze), αρκετές από τις βασικές γραμμές του σχεδίου ανιχνεύονται μέχρι σήμερα στον ιστό της σύγχρονης Αθήνας.  
  
{{#newBox:}}
+
Κατά την παραμονή του στην Ελλάδα, ο Σάουμπερτ συνέβαλε, επίσης, στην εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων του Πειραιά και της Ερέτριας, πραγματοποίησε αρχαιολογικές εργασίες, κυρίως στην Ακρόπολη - αποκαλύπτοντας μεταξύ των άλλων ότι οι αρχαίοι ναοί έφεραν χρώματα - και συμμετέχοντας στην αναστήλωση του Ναού της Απτέρου Νίκης, ενώ, παράλληλα, σχεδίασε και αρκετές οικοδομές. Το 1850, επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.
==Otto Friedrich Ludwig von Wittelsbach==
 
Ο Όθων (Otto Friedrich Ludwig von Wittelsbach, 1815-1867), ήταν δευτερότοκος γιος του Βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄, ενός από τους ελάχιστους Ευρωπαίους μονάρχες που είχε υποστηρίξει εξαρχής την Ελληνική Επανάσταση του 1821 κατά της Οθωμανικής κυριαρχίας. Μετά την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από τις τότε Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία), οι τελευταίες επέλεξαν το 1832, κατά την Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, τον Όθωνα ως Βασιλιά του νεοσύστατου Ελληνικού Βασιλείου.  
 
  
Ο μόλις 17χρονος νέος μονάρχης αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο το 1833, συνοδευόμενος από βαυαρικά στρατεύματα. Δεδομένου ότι ήταν ανήλικος, στο διάστημα 1833-1835 επιτροπευόταν από μια τριμελή βαυαρική Αντιβασιλεία, ενώ βαυαροί αξιωματούχοι κατέλαβαν επίσης σημαντικές θέσεις στο στρατό και στην δημόσια διοίκηση (η αποκαλούμενη "Βαυαροκρατία"). Κατά την πρώτη δεκαετία, η βασιλική εξουσία ασκήθηκε χωρίς περιορισμούς (απόλυτη μοναρχία), αλλά με την Επανάσταση του 1843, ο Όθωνας εξαναγκάστηκε να δεχθεί την απομάκρυνση όλων των Βαυαρών από τον κρατικό μηχανισμό και την ψήφιση Συντάγματος, τις διατάξεις του οποίου ωστόσο επιχειρούσε, ευκαιρίας δοθείσης, να παρακάμπτει. Επί της βασιλείας του τέθηκαν οι βάσεις του νεοελληνικού κράτους, εντούτοις, παρά τις ειλικρινείς του προθέσεις έναντι της Ελλάδας και τους ρομαντικούς του οραματισμούς, ο Όθωνας φάνηκε να μην διαθέτει τις πνευματικές και πολιτικές ικανότητες που απαιτούσαν οι καιροί.
+
Προς τιμή του σπουδαίου αρχιτέκτονα, ανεγέρθηκε η μαρμάρινη προτομή του ενώπιον του πρώτου νοσοκομείου της Αθήνας και το όνομά του δόθηκε σε δύο οδούς, μία στην Αθήνα (στα Πατήσια) και μία στον Πειραιά (στα Καμίνια).
 
 
Οι αλυτρωτικές του βλέψεις για την απελευθέρωση των Ελλήνων που παρέμεναν στην Οθωμανική επικράτεια, χωρίς να μεριμνήσει για την δημιουργία προηγουμένως των κατάλληλων προϋποθέσεων, τόσο από πλευράς οργάνωσης και ανάπτυξης της χώρας, όσο και από πλευράς διπλωματικών κινήσεων, τον έφεραν σε αντιδικία με ορισμένες από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ιδίως κατά την εποχή του Κριμαϊκού πολέμου. Συχνά επίσης ήρθε σε σύγκρουση με τους υπηκόους του, λόγω της αυταρχικής άσκησης της εξουσίας, των αυθαιρεσιών και των διώξεων των πολιτικών αντιπάλων του θρόνου. Σημαντικό εξάλλου πρόβλημα υπήρξε και η απουσία τέκνων από τον γάμο του με την πριγκίπισσα Αμαλία του Ολτεμπουργκ, απουσία που άφηνε εκκρεμές το ζήτημα της μελλοντικής διαδοχής του. Μια σειρά αιματηρών εξεγέρσεων που κατέληξαν στην Επανάσταση του 1862, τον εξανάγκασαν να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να επιστρέψει στη Βαυαρία, όπου και πέθανε πέντε χρόνια αργότερα, σε ηλικία 53 ετών.
 
 
 
{{#newBox:}}
 
 
==Ενδεικτική Βιβλιογραφία==
 
==Ενδεικτική Βιβλιογραφία==
 
Ludwig Ross, Christian Hansen, Eduard Schaubert, Die Akropolis von Athen nach den neuesten Ausgrabungen - Abt. I: Der Tempel der Nike Apteros, Βερολίνο 1839.
 
Ludwig Ross, Christian Hansen, Eduard Schaubert, Die Akropolis von Athen nach den neuesten Ausgrabungen - Abt. I: Der Tempel der Nike Apteros, Βερολίνο 1839.
Zeile 78: Zeile 76:
  
 
Hans R. Goette, Ferdinand Pajor, «Eduard Schaubert's Travel Notes On Southern Euboea In May 1847», Mediterranean Archaeology and Archaeometry 10 (2010).
 
Hans R. Goette, Ferdinand Pajor, «Eduard Schaubert's Travel Notes On Southern Euboea In May 1847», Mediterranean Archaeology and Archaeometry 10 (2010).
 
+
==Σύνδεσμος==
{{#newBox:}}
+
[https://www.cityofathens.gr/katoikoi/texnes-politismos/xoroi-politismoy/pneymatiko-kentro Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων]
 
==Τοποθεσία==
 
==Τοποθεσία==
 
<b>Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert</b><br/>
 
<b>Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert</b><br/>
 
Οδός Ακαδημίας 50<br/>
 
Οδός Ακαδημίας 50<br/>
 
Αθήνα
 
Αθήνα

Aktuelle Version vom 25. Januar 2017, 22:57 Uhr

Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert (2:43)

Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert (2:43)


fileGRIECHENLAND COVER SCHAUBERT 4 LK.jpg

Τρεις αρχιτέκτονες έλαβαν μέρος στην θεμελίωση του Δημοτικού Νοσοκομείου «Ελπίς», του πρώτου νοσοκομείου της Aθήνας, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1836 στο κτίριο που σήμερα στεγάζει το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και το Θεατρικό Μουσείο.

Πολιτικό Νοσοκομείο. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Έξι χρόνια και δωρεές του βασιλιά Λουδοβίκου της Βαυαρίας, πατέρα του Όθωνα, της δούκισσας της Πλακεντίας και πολλών εύπορων Ελλήνων απαιτήθηκαν για να ολοκληρωθεί το κεντρικό τμήμα του νοσοκομείου.

Τα αρχικά σχέδια ήταν του Γερμανού αρχιτέκτονα Φρίντριχ Στάουφερτ (Friedrich Stauffert). Τροποποιήθηκαν από τον συμπατριώτη του Έντουαρντ Σάουμπερτ (Eduard Schaubert), ενώ την ευθύνη της ανέγερσης ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Χανς Κρίστιαν Χάνσεν (Hans Christian Hansen, 1803-1883).

Οι δύο εκατέρωθεν πτέρυγες του νεοκλασσικού κτιρίου συμπληρώθηκαν το 1858. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο περιβάλλων μαντρότοιχος και οι προσθήκες κατεδαφίστηκαν και το κτίριο, ανακαινισμένο και με τις απαραίτητες μετατροπές βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κίμωνα Λάσκαρη, στέγασε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και το Θεατρικό Μουσείο.

Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το Πολιτικό Νοσοκομείο, όπως έμεινε γνωστό σε αντιδιαστολή με το Στρατιωτικό Νοσοκομείο της περιοχής Μακρυγιάννη (κτίριο Βάιλερ), είναι ένα από τα πολλά δείγματα της σημαντικής συνεισφοράς του Σάουμπερτ στην ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας. Καθοριστική ήταν η συμμετοχή του στην τοπογραφία και τον πολεοδομικό σχεδιασμό της Αθήνας, όπως επίσης και η συνεργασία του σε αυτό το πλαίσιο με τον Έλληνα φίλο και συμφοιτητή του, Σταμάτη Κλεάνθη. Ο Γερμανός αρχιτέκτονας διακρίθηκε, επιπλέον, για την συμβολή του σε αρχαιολογικές εργασίες, κυρίως στην Ακρόπολη.

Προτομή Eduard Schaubert. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ενώπιον του Πολιτικού Νοσοκομείου στέκει η μαρμάρινη προτομή του Σάουμπερτ, που φιλοτέχνησε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μνημειακής γλυπτικής στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, ο Φάνης Σακελλαρίου (1916 – 2000). Η προτομή του τοποθετήθηκε στον χώρο το Φεβρουάριο 1974, ενώ λίγο αργότερα έγιναν και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στενού συνεργάτη του, Σταμάτη Κλεάνθη, την οποία φιλοτέχνησε ο ίδιος γλύπτης και, επομένως, ίσως να επρόκειτο για κοινή παραγγελία.

Poi sammlung 02 el IGNORECLICK .jpg

Έντουαρντ Σάουμπερτ (1804-1860)

Ο Γερμανός αρχιτέκτονας Έντουαρντ Σάουμπερτ (Gustav Eduard Schaubert) δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της. Γεννήθηκε στο Μπρέσλαου (Breslau) της πρωσικής Σιλεσίας, το οποίο σήμερα ανήκει στην Πολωνία. Σπούδασε στην Ακαδημία Αρχιτεκτονικής του Βερολίνου (Berliner Bauakademie), όπου υπήρξε μαθητής του σημαντικότερου ίσως Γερμανού νεοκλασικού αρχιτέκτονα, Καρλ Φρίντριχ Σίνκελ (Karl Friedrich Schinkel, 1781-1841) και συμφοιτητής του Έλληνα αρχιτέκτονα Σταμάτιου Κλεάνθη (1802-1862).

Μετά το πέρας των σπουδών τους, οι δύο φίλοι ήρθαν στην Ελλάδα προκειμένου να λάβουν μέρος στο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας. Το 1831, προχώρησαν στη συστηματική τοπογράφηση της Αθήνας και στη συνέχεια συνέταξαν την πολεοδομική τους πρόταση, εν όψει της πιθανής εγκατάστασης εκεί της πρωτεύουσας του νέου κράτους. Το σχέδιο Κλεάνθη-Σάουμπερτ, που αποτελούσε εφαρμογή των ιδεών της νεοκλασικής-ρομαντικής πολεοδομικής σχολής, εγκρίθηκε το 1833 από την Βαυαρική Αντιβασιλεία, που είχε εν τω μεταξύ αναλάβει τα ηνία του κράτους. Παρά τις κατοπινές αναθεωρήσεις, κυρίως από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Λέο φον Κλένσε (Leo von Klenze), αρκετές από τις βασικές γραμμές του σχεδίου ανιχνεύονται μέχρι σήμερα στον ιστό της σύγχρονης Αθήνας.

Κατά την παραμονή του στην Ελλάδα, ο Σάουμπερτ συνέβαλε, επίσης, στην εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων του Πειραιά και της Ερέτριας, πραγματοποίησε αρχαιολογικές εργασίες, κυρίως στην Ακρόπολη - αποκαλύπτοντας μεταξύ των άλλων ότι οι αρχαίοι ναοί έφεραν χρώματα - και συμμετέχοντας στην αναστήλωση του Ναού της Απτέρου Νίκης, ενώ, παράλληλα, σχεδίασε και αρκετές οικοδομές. Το 1850, επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Προς τιμή του σπουδαίου αρχιτέκτονα, ανεγέρθηκε η μαρμάρινη προτομή του ενώπιον του πρώτου νοσοκομείου της Αθήνας και το όνομά του δόθηκε σε δύο οδούς, μία στην Αθήνα (στα Πατήσια) και μία στον Πειραιά (στα Καμίνια).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Ludwig Ross, Christian Hansen, Eduard Schaubert, Die Akropolis von Athen nach den neuesten Ausgrabungen - Abt. I: Der Tempel der Nike Apteros, Βερολίνο 1839.

«Έκθεσις περί του Δημοτικού Νοσοκομείου των Αθηνών», εφημερίδα Αιών, 17 Απριλίου 1842.

Richard Foerster, «Ein schlesischer Architekt im Lande der Hellenen», Schlesien 2 (1908/1909).

Κώστας Η. Μπίρης, Τα πρώτα σχέδια των Αθηνών, Αθήνα 1933.

Παύλος Βάκας, «Ο αρχιτέκτων του σχεδίου των Αθηνών Εδουάρδος Σάουμπερτ (1804-1860)», Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος 14 (1935).

Κώστας Η. Μπίρης, «Εδουάρδος Σάουμπερτ», Αθηναϊκαί Μελέται, τ. 1ος, Αθήνα 1938.

Wilhelm Maria Barth, Max Kehrig-Korn: Die Philhellenenzeit, Μόναχο 1960.

Wolf Seidl, Bayern in Griechenland: Die Geschichte eines Abenteuers, Μόναχο 1965.

Βόλφ Ζάιντλ, Βαυαροί στην Ελλάδα - Η γένεση του νεοελληνικού κράτους και το καθεστώς του Όθωνα, Αθήνα [1984].

Ρεπορτάζ της τελετής αποκαλυπτηρίων της προτομής του Schaubert στην αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα, 23 Φεβρουαρίου 1974.

John Travlos, «Athens after the Liberation: Planning the New City and Exploring the Old», Hesperia - The Journal of American School of Classical Studies at Athens 50 (1981).

Δημήτρης Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984.

Χριστιάνα Λυτ, Στην Αθήνα του 1847-1848, Αθήνα 1991.

Ιωάννης Τραυλός, Πολεοδομική εξέλιξις των Αθηνών, Αθήνα 2η έκδοση 1993.

Αριστέα Παπανικολάου-Κρίστενσεν, Χριστιανός Χάνσεν: Επιστολές και σχέδια από την Ελλάδα, Αθήνα 1993.

Κώστας Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 3η έκδ. 1996.

Αριστέα Παπανικολάου-Κρίστενσεν, «Ο πρωτεργάτης Χριστιανός Χάνσεν», εφημερίδα Καθημερινή (ένθετο Επτά Ημέρες), 10 Νοεμβρίου 1996.

Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενέτας, Εδουάρδος Σάουμπερτ 1804-1860: Συλλογή τεκμηρίων για τον σχεδιασμό της Αθήνας και του Πειραιά, Αθήνα 1999.

Alexander Papageorgiou-Venetas, Eduard Schaubert 1804-1860: Der Städtebauliche Nachlass zur Planung der Städte Athen und Piräus, Mannheim & Möhnesee 2001.

Eleni Bastea, The creation of Modern Athens: Planning the Myth, Cambridge 2000.

Zέττα Αντωνοπούλου, Τα γλυπτά της Αθήνας, Αθήνα 2003.

Alexander Papageorgiou-Venetas, Städte und Landschaften in Griechenland zur Zeit König Ottos (1833-1862) : eine Periegese von Friedrich Stauffert, Mainz 2008.

Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενέτας, Πόλεις και μνημεία στην Ελλάδα του Όθωνος: Κριτική θεώρηση και σχολιασμός μιας μαρτυρίας του Friedrich Stauffert, Αθήνα 2010.

Hans R. Goette, Ferdinand Pajor, «Eduard Schaubert's Travel Notes On Southern Euboea In May 1847», Mediterranean Archaeology and Archaeometry 10 (2010).

Σύνδεσμος

Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων

Τοποθεσία

Πολιτικό Νοσοκομείο και προτομή Eduard Schaubert
Οδός Ακαδημίας 50
Αθήνα