Μέγαρο Δεληγεώργη

Aus goethe.de
Version vom 25. April 2016, 10:01 Uhr von Alex Giannakidis (Diskussion | Beiträge) (Die Seite wurde neu angelegt: „[[Datei:GRIECHENLAND_DELIGEORGI_1_LK.jpg|200px|thumb|left|Μέγαρο Δεληγεώργη. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © …“)

(Unterschied) ← Nächstältere Version | Aktuelle Version (Unterschied) | Nächstjüngere Version → (Unterschied)
Wechseln zu: Navigation, Suche
Μέγαρο Δεληγεώργη. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το τριώροφο μέγαρο μεταξύ των οδών Πινδάρου, Ακαδημίας και Κανάρη, οικοδομήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1880, κατά την Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, ή το αργότερο το 1890, όπως πιθανολογεί ο Κώστας Μπίρης, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller.

Μέγαρο Δεληγεώργη. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ο Ernst Ziller (Ερνέστος Τσίλλερ, 1837-1923) υπήρξε Γερμανός αρχιτέκτονας που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.[*] Εκκινώντας από το νεοκλασικό πρότυπο, όπως αυτό εγκλιματίστηκε στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, το συνδύασε ευρηματικά με στοιχεία της Ιταλικής νέο-αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης, με το Γερμανικό μπαρόκ, με νέο-βυζαντινές, νέο-γοτθικές και νέο-ρωμανικές επιρροές, ακόμη και με πινελιές Art Nouveau, στο πνεύμα ενός ιδιαίτερου εκλεκτικισμού, που έδωσε την σφραγίδα του στην ελληνική πρωτεύουσα και επέδρασε ευρύτερα δημιουργώντας «σχολή», με αποτέλεσμα αυτό που χαρακτηρίζουμε ως η «Αθήνα του Ziller».

Μέγαρο Δεληγεώργη. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το συγκεκριμένο κτίριο της οδού Ακαδημίας ανεγέρθηκε για λογαριασμό του πολιτικού και δημοσιογράφου Λεωνίδα Δεληγεώργη (1840-1928), ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στο κίνημα εναντίον του Όθωνα στις αρχές της δεκαετίας του 1860 και είχε υποστεί διώξεις, μαζί με τον αδελφό του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη (κατόπιν πρωθυπουργό).

Πρόκειται για ένα δείγμα εκλεκτικιστικού ρυθμού, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τα τόξα που επιστέφουν τα παράθυρα του πρώτου ορόφου και το εντυπωσιακό υπερυψωμένο πρόπυλο της κυρίας εισόδου, τα οποία αποτελούν νέο-αναγεννησιακό στοιχείο, που ταυτόχρονα υποδηλώνει και μια πρώιμη εκδήλωση του πρωτοεμφανιζόμενου τότε στυλ Art Nouveau. Αντίθετα, ο δεύτερος όροφος κινείται σε μια περισσότερο νεοκλασική γραμμή, με τα απλούστερα υπέρθυρα και τις παραστάδες που πλαισιώνουν τα ανοίγματά του.

Μέγαρο Δεληγεώργη. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Μεταπολεμικά στο κτίριο δημιουργήθηκε το «Μικρό Θέατρο Τσέπης», που στέγασε ορισμένες πρωτοποριακές θεατρικές ομάδες (όπως τη «Νέα Σκηνή» του Κωστή Λειβαδέα και το «Πειραματικό Θέατρο» της Μαριέττας Ριάλδη στα πρώτα του βήματα), ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 φιλοξενήθηκε εκεί, για πάνω από τρεις δεκαετίες, η «Ταινιοθήκη της Ελλάδος» και το «Μουσείο Κινηματογράφου». Μετά την πυρκαγιά το 1997 (που προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στον δεύτερο όροφο και το δώμα) το κτίριο αποκαταστάθηκε και ανακαινίστηκε μεταξύ των ετών 2009-2014, από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, στο οποίο ανήκει.

Ernst Ziller

Ο Ernst Ziller (1837-1923) γεννήθηκε στο Serkowitz (σημερινό Radebeul) της Σαξονίας, γόνος μιας οικογένειας με παράδοση στην αρχιτεκτονική και την εργολαβία οικοδομών. Μετά τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης (Akademie der Bildenden Künste zu Dresden), πήγε στη Βιέννη, όπου εργάστηκε στο γραφείο του διάσημου ήδη τότε Δανού νεοκλασικιστή αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τον οποίο συνόδευσε για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1861, προκειμένου να επιβλέψει την οικοδομή της Ακαδημίας Αθηνών, μελετώντας παράλληλα τα μνημεία της αρχαιοελληνικής και βυζαντινής τέχνης. Μετά από μια διακοπή (1864-1868), κατά τη διάρκεια της οποίας σπούδασε εκ του σύνεγγυς την Ιταλική αρχιτεκτονική, ο Ziller επέστρεψε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να επιβλέπει την εκτέλεση σχεδίων του Hansen, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του 1870 ξεκίνησε και τις δικές του εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν για τα επόμενα 50 χρόνια. Υπολογίζεται ότι ο Ziller σχεδίασε εκατοντάδες κτίρια, κυρίως στην Αθήνα (αλλά και αλλού), τα περισσότερα από τα οποία δεν υπάρχουν πλέον, θύματα της άναρχης οικοδομικής ανάπτυξης του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα. Διατηρούνται όμως αρκετά, τα οποία (σε συνδυασμό και με το διασωζόμενο αρχείο των σχεδίων του) αποτυπώνουν επαρκώς την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών του προσανατολισμών. Προκειμένου να τιμηθεί η συμβολή του Ziller στην αρχιτεκτονική εξέλιξη της Αθήνας, το όνομά του δόθηκε σε μια πάροδο της οδού Καυταντζόγλου (Πατήσια).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Hans Hermann Russack, Deutsche bauen in Athen, Βερολίνο 1942.

«Η Μαριέττα Ριάλδη για το Θέατρο Τσέπης», εφημερίδα Τα Νέα, 29 Αυγούστου 1963.

«Τρεις επίσημες πρώτες στο ‘Μικρό Θέατρο’», εφημερίδα Τα Νέα, 8 Ιανουαρίου 1964.

Άγγελος Τερζάκης, «’Έξω από τα δόντια’ (‘Μικρό Θέατρο’)», εφημερίδα Το Βήμα, 15 Ιανουαρίου 1964.

«Ενθαρρυντικό ξεκίνημα για τους φίλους του καλού κινηματογράφου: προβολές και ταινίες της Ταινιοθήκης της Ελλάδος», εφημερίδα Το Βήμα, 27 Οκτωβρίου 1965.

Ιωάννης Τραυλός, Νεοκλασική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα 1967.

Στέλιος Β. Σκοπελίτης, Νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας και του Πειραιά, Αθήνα 2η έκδ. 1981.

Δημήτρης Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995.

Κώστας Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 3η έκδ. 1996.

«Η Ταινιοθήκη στις φλόγες», εφημερίδα Τα Νέα, 15 Απριλίου 1997.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Athens 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, Ετήσια Έκθεση 2010, Αθήνα 2011.

Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, Ετήσια Έκθεση 2012-2013, Αθήνα 2014.


Τοποθεσία

Μέγαρο Δεληγεώργη
Oδός Ακαδημίας & Κανάρη 1
Αθήνα