Μέγαρο Σλήμαν-Μελά

Aus goethe.de
Version vom 23. Mai 2016, 03:53 Uhr von Alex Giannakidis (Diskussion | Beiträge) (Die Seite wurde neu angelegt: „[[Datei:GRIECHENLAND_SCHL_MELA_1_LK.jpg|200px|thumb|left|Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © …“)

(Unterschied) ← Nächstältere Version | Aktuelle Version (Unterschied) | Nächstjüngere Version → (Unterschied)
Wechseln zu: Navigation, Suche
Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το ογκώδες τετραώροφο μέγαρο της οδού Πανεπιστημίου στη γωνία με την Χαριλάου Τρικούπη, οικοδομήθηκε περί το 1900, για λογαριασμό των παιδιών του Γερμανού ανασκαφέα της Τροίας και των Μυκηνών Heinrich Schliemann, Ανδρομάχης και Αγαμέμνονα Σλήμαν, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Το μέγαρο Σλήμαν-Μελά ανήκει στην κατηγορία των πολυώροφων οικοδομών μικτής χρήσης που κάνουν την εποχή εκείνη την εμφάνισή τους, περιλαμβάνοντας κατοικίες, γραφεία και καταστήματα. Με το κτίριο αυτό και τα σύγχρονά του «Νέο Αρσάκειο» της οδού Σταδίου και «Πεσμαζόγλου» της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, ο Ziller εισήγαγε, για πρώτη φορά, την μεγάλη κλίμακα στην Αθήνα του 1900. Το αρχικό μάλιστα σχέδιο προέβλεπε και δύο πυργοειδείς τρούλλους, ανάλογους προς εκείνους του Νέου Αρσακείου και του μεγάρου Πεσμαζόγλου, οι οποίοι όμως φαίνεται ότι δεν υλοποιήθηκαν κατά την κατασκευή.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Στην περίπτωση αυτή, ο Ziller κινήθηκε στη γραμμή ενός εκλεκτικισμού με στοιχεία νέομπαρόκ αναμεμιγμένα με νεοκλασικά, επιλέγοντας σε γενικές γραμμές μια μάλλον λιτή διακόσμηση, συγκρινόμενη με ορισμένα άλλα κτίρια του ιδίου. Η πρόσοψη επί της οδού Πανεπιστημίου διαιρείται σε τρία κύρια μέρη, διακρινόμενα μεταξύ τους από δύο ενδιάμεσα κατακόρυφα στοιχεία που προεξέχουν ελαφρά από την οικοδομική γραμμή και ξεχωρίζουν με τις τοξωτές εισόδους του ισογείου, τους καμπύλους εξώστες του πρώτου ορόφου και τις αετωματικές επιστέψεις των αντίστοιχων ανοιγμάτων. Τα υπόλοιπα ανοίγματα της πρόσοψης έχουν οριζόντιες επιστέψεις, ορθογώνια μπαλκόνια και παραστάδες με ιωνικά επίκρανα στις εισόδους, ενώ μια τρίτη παραλλαγή παρουσιάζεται στις εισόδους της όψης επί της οδού Χαριλάου Τρικούπη, [4*] που επιστέφονται από αετώματα. Με τον τρόπο αυτό προκύπτει μια ποικιλία, που σπάει την μονοτονία των μεγάλων επιφανειών του οικοδομήματος.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το κτίριο στεγάζει διαχρονικά κυρίως γραφεία και καταστήματα. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον ιστορικό κινηματογράφο «Ιντεάλ» (1919), μια από τις μεγαλύτερες αίθουσες της Αθήνας και από τις πρώτες που πρόβαλαν «ομιλούσες» ταινίες (1929). Εκεί εδρεύει επίσης από την ίδρυσή του (1936), ο ιστορικός εκδοτικός οίκος «Πάπυρος», πρωτοπόρος στις εκδόσεις αρχαίων ελλήνων συγγραφέων με παράλληλη μετάφραση στα νέα ελληνικά.

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά. Φωτογραφία: Λεωνίδας Καλλιβρετάκης © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Σημειωτέον ότι το μέγαρο Σλήμαν-Μελά συνορεύει, από την πλευρά της οδού Χαριλάου Τρικούπη, με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, που ήταν επίσης ιδιοκτησία του Heinrich Schliemann και μεταβιβάστηκε από τους κληρονόμους του στο Γερμανικό κράτος το 1899, περίπου δηλαδή όταν ανεγέρθηκε το κτίριο που παρουσιάζουμε εδώ.

Ανδρομάχη Σλήμαν

Η Ανδρομάχη Σλήμαν γεννήθηκε το 1871, όταν ο πατέρας της ανέσκαπτε την Τροία, κι έτσι πήρε το όνομα της συζύγου του Έκτορα, ενώ ο Αγαμέμνων Σλήμαν γεννήθηκε το 1878, τη εποχή που ο πατέρας του ανακάλυπτε το χρυσό προσωπείο του βασιλιά των Μυκηνών. Σε ηλικία είκοσι ενός ετών, η Ανδρομάχη παντρεύτηκε τον Λέοντα Μελά (1872-1905), κατόπιν βουλευτή Αγυιάς, με τον οποίο απέκτησε τρεις γιούς. Μετά τον πρόωρο θάνατο του Μελά (μόλις τρείς μήνες μετά τον φόνο του αδελφού του ανθυπολοχαγού Παύλου Μελά στη Μακεδονία), ο Αγαμέμνων διεκδίκησε με επιτυχία την βουλευτική έδρα του γαμπρού του στη Θεσσαλία (1905). Κατά την κατοπινή μακρά πολιτική του καριέρα, ήρθε σε προσωπική αντιπαράθεση με τον υπερασπιστή των κολλήγων Μαρίνο Αντύπα (1906), συντάχθηκε αρχικά στο πλευρό του Βενιζέλου (1910) για να συγκρουστεί στη συνέχεια μαζί του όταν, ως πρέσβης της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενεπλέχθη σε ένα σκάνδαλο προμηθειών (1914), πήρε το μέρος του βασιλιά Κωνσταντίνου κατά τον Διχασμό, συνέπραξε με τον στρατηγό Κονδύλη (1933), αλλά αντιτάχθηκε στη δικτατορία Μεταξά. Ενδιαμέσως, το πολυδάπανο διαζύγιό του με την Nadine de Bornemann (ακολούθως σύζυγο του κατοπινού πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη), εξανάγκασε την μητέρα του να πωλήσει το «Ιλίου Μέλαθρον» το 1926. Πέθανε στο Παρίσι το 1954, σε ηλικία 77 ετών. Η Ανδρομάχη έζησε επί μακρόν στο πλευρό της μητέρας της, με την οποία συνέβαλαν από κοινού στην ίδρυση του νοσοκομείου «Σωτηρία». Πέθανε στην Αθήνα το 1962, σε ηλικία 92 ετών.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Νεκρολογίες και ρεπορτάζ από την κηδεία του Heinrich Schliemann στις αθηναϊκές εφημερίδες Εφημερίς, 15 Δεκεμβρίου 1890 και Το Άστυ, 23 και 24 Δεκεμβρίου 1890.

Νεκρολογίες για τον Λέοντα Μελά στις αθηναϊκές εφημερίδες Εμπρός, 7-8 Ιανουαρίου 1905 και Σκριπ, 8-10 Ιανουαρίου 1905.

Το επεισόδιο μεταξύ Αγ. Σλήμαν και Μ. Αντύπα στην εφημερίδα Εμπρός, 11, 14 και 20 Σεπτεμβρίου 1906.

Η πρεσβευτική θητεία του Αγ. Σλήμαν στις ΗΠΑ και τα παρεπόμενά της, στις εφημερίδες New York Times, 14 Ιανουαρίου 1914, Εμπρός, 24 Οκτωβρίου 1914, 30-31 Δεκεμβρίου 1914, 15 Μαρτίου 1961 και Σκριπ, 1-4 Ιανουαρίου 1915.

Αγαμέμνων Σλήμαν, «Ο Ελληνικός λαός δια τον Δημήτριον Γούναρην», εφημερίδα Σκριπ, 1 Δεκεμβρίου 1924.

Νεκρολογίες και ρεπορτάζ από την κηδεία της Σοφίας Σλήμαν στις αθηναϊκές εφημερίδες Αθηναϊκά Νέα, Έθνος, Ελεύθερον Βήμα και Εσπερινή, 28-30 Οκτωβρίου 1932.

Emil Ludwig, Schliemann - Geschichte eines Goldsuchers, Βερολίνο 1932.

Εμίλ Λούντβιχ, Ιστορία ενός χρυσοθήρα, Αθήνα 1962.

Ψήφισμα του Νοσοκομείου «Σωτηρία» επί τω αγγέλματι του θανάτου της Ανδρομάχης Μελά, στην εφημερίδα Το Βήμα, 6 Μαρτίου 1962.

Δημήτριος Παπαστάμου, Ερνέστος Τσίλλερ – Προσπάθεια Μονογραφίας, Αθήνα 1973.

Νεκρολογία για την Nadine Σλήμαν-Τσαλδάρη, στην εφημερίδα Τα Νέα, 27 Μαρτίου 1973.

H.Döhl, Heinrich Schliemann- Mythos und Ärgernis, München 1981.

Robert Payne, The Gold of Troy: The Story of Heinrich Schliemann and the Buried Cities of Ancient Greece, 2η έκδ. Νέα Υόρκη 1990.

Danae Coulmas, Schliemann und Sophia: Eine Liebesgeschichte, Μόναχο 2002.

Friedbert Ficker, Gert Morzinek, Barbara Mazurek, Ernst Ziller: Ein sächsischer Architekt und Bauforscher in Griechenland - Die Familie Ziller, Lindenberg im Allgäu 2003.

Maro Kardamitsi-Adami, Classical Revival: The Architecture of Ernst Ziller 1837–1923, Athens 2006.

Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, Γιώργης Γερόλυμπος, Έρνστ Τσίλλερ 1837-1923: Η τέχνη του κλασικού, Αθήνα, 2006.

Δημήτρης Φύσσας, Τα σινεμά της Αθήνας 1896 – 2013, Ιστορίες του αστικού τοπιού, Αθήνα 2013.

Τοποθεσία

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά
Oδός Πανεπιστημίου 46 & Χαριλάου Τρικούπη
Αθήνα

Μέγαρο Σλήμαν-Μελά Oδός Πανεπιστημίου 46 & Χαριλάου Τρικούπη, Αθήνα